Temat metod i skuteczności oceniania powrócił m.in. przy okazji dyskusji o likwidacji prac domowych dla najmłodszych uczniów. W przypadku starszych klas prace domowe mają być "tylko dla chętnych i bez oceniania" – tymi słowami zmiany MEN potwierdził premier Donald Tusk.
"Czy naprawdę musimy wszystko oceniać?"
Kwestia skuteczności oceniania pojawiła się także w trakcie wywiadu Barbary Nowackiej w programie Graffiti na antenie Polsat News. "Czy naprawdę musimy wszystko oceniać?" – pytała minister edukacji. "Miałam masę spotkań z metodykami. W polskiej szkole to ocenoza jest problemem. Wystawia się oceny bez przerwy i za wszystko, bez rozmawiania z uczniem, z czego ta ocena wynika. Zapomnieliśmy o wiedzy, idąc w testy i sprawdzanie" – podkreśliła. Na pytanie redaktora o egzekwowanie znajomości treści lektur, zaproponowała, aby znajomość lektur sprawdzać w trakcie dyskusji na lekcji.
Dyskusja o wewnątrzszkolnych zasadach oceniania
Debata o zasadach oceniania powraca w tle niedawnej kontroli NIK. W listopadzie 2023 – m.in. po serii pisemnych skarg od rodziców – sprawdzono wybrane placówki w województwie świętokrzyskim pod kątem prawidłowości i przejrzystości szkolnych systemów oceniania. Raport – krytykowany później przez nauczycieli m.in. pod kątem merytorycznym – pokazał liczne nadużycia. NIK informował m.in. o bezpodstawnym zaniżaniu ocen przedmiotowych i ocen z zachowania (przykład: uczniowi obniżono ocenę za koloryzowanie włosów).
Głównym, powtarzającym się problemem zbadanych placówek okazał się jednak brak konsekwencji w stosowaniu wewnątrzszkolnych systemów oceniania. Uczniowie nie wiedzieli lub mieli bardzo wybiórczą wiedzę na temat stosowanych przez szkoły zasad. Jak przypomina portalsamorzadowy.pl, po kontroli NIK kuratoria oświaty poleciły przeprowadzenie szkoleń dla dyrekcji i nauczycieli, zalecono również analizę statutów pod kątem zgodności z prawem oświatowym.
Jak Polacy oceniają szkolny system oceniania?
Ciekawie prezentują się dane przedstawione w raporcie "Szkoła Przyszłości. Badanie opinii Polaków 2023", przygotowane przez Live Career. Respondentom badania zadano kilka pytań odnośnie polskiego szkolnictwa. Na pytanie "Czy podoba Ci się obecny system oceniania uczniów" 71 proc. badanych odpowiedziało negatywnie. 38 proc. badanych przyznało, że oceny szkolne pozytywnie wpłynęły na ich pewność siebie w pracy. Badanym zadano również bardziej szczegółowe pytania o liczbowy i opisowy system ocen w szkołach.
- 44 proc. uczestników ankiety oceniło liczbowy system oceniania jako najlepszy dla uczniów klas I-III szkół podstawowych. Dokładnie taki sam procent badanych opowiedział się za oceną opisową dla najmłodszych. 12 proc. wybrałoby system oceniania symbolicznego (np. za pomocą liter lub znaków).
- W przypadku klas IV-VIII aż 64 proc. badanych uznało system liczbowy (oceny 1-6) za najbardziej skuteczny. 25 proc. wybrałoby system opisowy, a zaledwie 11 proc. system symboliczny.
- Bardzo podobnie kształtują się opinie dotyczące systemu oceniania uczniów szkół średnich: 64 proc. wybrało ocenę liczbową (jako najbardziej skuteczną), 24 proc. ocenę opisową i 12 proc. ocenę symbolem.
Podsumowaniem tematu może być odpowiedź na kolejne pytanie związane z ocenami. 68 proc. badanych przyznało, że "system oceniania w polskiej szkole nie przygotowuje uczniów do późniejszego oceniania ich pracy przez klientów i/lub przełożonych". Badanie Live Career przeprowadzono w sierpniu 2023 na grupie 971 osób w różnym wieku i na różnych etapach kariery zawodowej.