Przełom roku przyniósł kolejne, gorące tematy w publicznej debacie o edukacji. Przedstawiciele MEN wyrazili chęć wysłuchania wszystkich postulatów związanych z – szeroko rozumianą – reformą szkolnictwa. Po otwarciu dyskursu okazało się, że tematów wymagających pilnej uwagi resortu edukacji jest coraz więcej. Na horyzoncie pojawiło się nowe wyzwanie, czyli podjęcie ewentualnej decyzji o formie egzaminu ósmoklasisty. Na czym polega problem?
Egzamin ósmoklasisty: Opcja likwidacji?
Postulat ewentualnej likwidacji egzaminu pojawił się w dokumencie przygotowanym na początku stycznia przez przedstawicieli Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty (OSKKO). W apelu zawarto szereg postulatów, a kluczowym jest prośba do MEN o rezygnację z pośpiechu we wdrażaniu jakichkolwiek reform w szkolnictwie. Przedstawiciele OSKKO podkreślili, że długofalowe zmiany będą wymagać szeroko zakrojonych, eksperckich konsultacji (merytorycznych, prawnych, organizacyjnych). Podali również własne postulaty sugerując m.in. całkowitą rezygnację z przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty. Jak zauważono, wyniki egzaminu mogą "etykietować szkoły", a sam egzamin nie daje szkołom wystarczającej informacji zwrotnej.
Egzamin w wersji rozszerzonej o nowe przedmioty
Podejście rozszerzenia zakresu egzaminu zaproponowali z kolei nauczyciele przedmiotów przyrodniczych w postulatach, które przygotowano jeszcze przed wyborami a przypomniano ponownie 2 stycznia. Apel podpisany przez przedstawicieli Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych i Centrum Chemii w Małej Skali zawiera m.in. propozycję dodania wybranych przedmiotów przyrodniczych do egzaminu na koniec szkoły podstawowej. Autorzy listu zaalarmowali o spadku zainteresowania uczniów geografią, fizyką i chemią. Napisali m.in. o zasadach rekrutacji do szkół ponadpodstawowych (wymagających zmiany) i braku wyposażenia szkolnych laboratoriów. Przestrzegli jednocześnie przed pośpiechem we wdrażaniu reform w szkołach, przypominając: "w ciągu ostatnich lat zlikwidowano gimnazja, egzamin przyrodniczy, zapowiedziano egzamin ósmoklasisty z przedmiotu dodatkowego, następnie wycofano się z niego".
Pomysł nr 3: Poprawa zamiast likwidacji
Obok dwóch, przeciwstawnych głosów pojawiają się również opinie nawołujące do mocno wyważonego podejścia. Głos w dyskusji zabrała m.in. Iga Kazimierczyk, prezeska Fundacji Przestrzeń dla edukacji, pisząc na Facebooku: "Nikt z nas nie lubi egzaminów. Stres, wysiłek, poczucie niesprawiedliwości. Egzaminy szkolne na tym tle to procesy szczególne, bo trudności dotyczą tu osób młodych. Nietrudno więc ulegać pokusie łatwego rozwiązania i z nadzieją na uczynienie świata bardziej przyjaznym dla dzieci, rozważać takich egzaminów likwidację". Zdaniem prezeski fundacji za pozostawieniem egzaminów (lub poprawą formy zamiast likwidacji) przemawia ich standaryzacja oraz "taniość i szybkość" samego procesu, który pozwala m.in. sprawnie przyporządkować uczniów do szkół, a jednocześnie zapewnia równość w dostępie do edukacji. Autorka wpisu jest również przeciwna zastąpieniu egzaminu konkursami świadectw, które – jej zdaniem – jeszcze mocniej pogłębiłyby szkolną "ocenozę".
MEN przygląda się tematowi
Przedstawiciele resortu edukacji na razie przyglądają się tematowi deklarując wstępnie zainteresowanie rozmowami z przedstawicielami różnych środowisk. Jak podaje radiozet.pl, do kwestii propozycji OSKKO ustosunkowała się wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer. "Poddajemy analizie wszystkie propozycje zawarte w dokumencie przygotowanym przez OSKKO. Zdajemy sobie sprawę z tego, ze ministerstwo przez osiem lat było zamknięte na konsultacje społeczne. My chcemy to zmienić, otwieramy resort na współpracę z różnymi organizacjami i jesteśmy też otwarci na spotkanie z autorami dokumentu i na rozmowę" – wyjaśniła wiceminister.
Kiedy egzamin ósmoklasisty 2024?
W tle dyskusji trwają przygotowania uczniów ostatnich klas szkół podstawowych do egzaminu. Zgodnie z harmonogramem CKE egzamin ósmoklasisty w 2024 roku odbędzie się w dniach: 14 maja (język polski), 15 maja (matematyka) i 16 maja (język obcy nowożytny).