Polaków językowy portret własny?
Raport "50 najczęściej popełnianych błędów w internecie w 2023 roku" jest efektem współpracy portali Polszczyzna.pl i Nadwyraz.com. To już kolejny rok badań, pierwsze przeprowadzono w 2018 roku. Dokument opracowano na podstawie analizy danych z całego roku 2023 m.in. przy pomocy wykorzystania narzędzia SentiOne. Jak podaje redakcja portalu Polszczyzna.com, materiał do badań zaczerpnięto z takich źródeł jak m.in.: Facebook, portal X (Twitter), blogi internetowe, Instagram, TikTok oraz YouTube. Jak podkreślają autorzy zestawienia, raport ma wyłącznie charakter orientacyjny. Status językowy badanych słów sprawdzano m.in. na bazie danych ze "Słownika języka polskiego" PWN oraz "Słownika poprawnej polszczyzny" PWN i publikacji normatywnych.
Na jakich portalach piszemy najmniej poprawnie?
W topie zestawienia króluje Facebook, któremu przypisano aż 38,98 proc. w kontekście "największego źródła błędów językowych". Drugie miejsce zajął portal X (20,21 proc.), a niechlubne podium zamyka YouTube (15,12 proc.). W dalszej kolejności – pod kątem liczby błędów językowych popełnianych przez użytkowników – przypisano ogólnie "portalom internetowym" (11,90 proc.) i TikTokowi (4,08 proc.) Co ciekawe, na ostatnim miejscu w zestawieniu znalazły się blogi – tu zanotowano orientacyjną liczbę błędów na poziomie 0,61 proc.
Król językowych lapsusów jest tylko jeden
Jak podkreślają autorzy zestawienia, martwi fakt, że pierwsze siedem miejsc na tegorocznej liście to kalka z zeszłorocznego raportu. Polscy internauci popełniają wciąż te same błędy. Pierwsze miejsce zajmuje słowo, którego pisownia wciąż, niezmiennie zdaje się budzić wątpliwości. Warto również zauważyć, że większość popularnych błędów dotyczy kategorii pisowni łącznej i rozłącznej. Oto top listy błędów językowych, które polscy internauci popełniali w zeszłym roku najczęściej (poprawna pisownia słów w nawiasach):
- napewno (na pewno),
- na prawdę (naprawdę),
- wogóle / wogule (w ogóle),
- narazie (na razie),
- na codzień / nacodzień (na co dzień),
- po za tym / pozatym (poza tym),
- conajmniej (co najmniej),
- niewiem (nie wiem),
- złodzieji (złodziei),
- invitro / inwitro (in vitro),
- wziąść (wziąć),
- na przeciwko / na przeciw (naprzeciwko / naprzeciw),
- z przed / zprzed (sprzed),
- bende (będę),
- pod rząd (z rzędu).
Na dalszych miejscach (oryginalny raport zestawia 50 błędów) znalazło się m.in. słowo "wziąść" (poprawna pisownia "wziąć"), czyli kolejny klasyk na listach językowych wpadek. "Bende" (poprawna pisownia: "będę"), "jusz" (już), "muj" (mój), "rzaden" (żaden), "na wzajem" (nawzajem), "który" (który) – to kolejne, powtarzające się błędy w polskich socjal mediach. Na uwagę zasługuje również nowe słowo na liście, czyli błąd językowy "invitro/inwitro" (poprawnie: "in vitro").
Piszemy coraz lepiej czy coraz gorzej?
Zdaniem autorów raportu – na bazie przeanalizowanych danych – polscy internauci wciąż mają trudności z ortografią. Z roku na rok powtarzają się te same błędy. Największe obniżenie poprawności pisowni zaobserwowano na portalu YouTube (wzrost o kilkanaście punktów procentowych) oraz na TikToku. Na Facebooku zanotowano lekki spadek błędów – w porównaniu z poprzednim rokiem. Ekspertów językowych martwi również utrzymująca się nieznajomość reguł pisowni łącznej i rozłącznej wśród internautów – te błędy wciąż dominują w zestawieniach. Dla równowagi cieszy lekka poprawa pisowni na portalach internetowych i na Instagramie. Autorzy raportu przestrzegają przed błędami językowymi, które na trwale mogą zapisać się w świadomości internautów. Apelują również o większą dbałość językową – nie tylko w Internecie.