Czy nauczyciel może wziąć urlop na żądanie?
Specyfika pracy nauczyciela mocno ogranicza kwestię brania tzw. urlopu na żądanie. Karta Nauczyciela nie przewiduje takiej możliwości. Reguluje ją za to kodeks pracy zapewniając pracownikowi do 4 dni urlopu na żądanie z powodu nieprzewidzianych okoliczności. Od kwietnia 2023 ten zestaw został poszerzony o 2 kolejne dni zagwarantowane m.in. pod wpływem zmian legislacyjnych Unii Europejskiej. Nauczyciel i pracownik szkoły może wziąć 2 dni wolne lub 16 godzin wolnego. Co istotne, rozliczenie urlopu będzie wyglądać inaczej dla nauczycieli, a inaczej dla pracowników szkoły, którzy nie prowadzą zajęć.
Czym jest urlop z powodu "siły wyższej"?
Nowe prawo nie definiuje precyzyjnie, czym jest zdarzenie związane z "siłą wyższą". Można założyć, że mowa o zdarzeniu losowym lub sytuacji, która wymaga obecności pracownika w domu (nagłe zdarzenie rodzinne itp.). Kluczową dla przyznania urlopu jest kwestia koniecznej obecności pedagoga w innym miejscu niż stanowisko pracy. Uzasadnienie wniosku o przyznanie urlopu będzie opierać się zatem na osobistym przekonaniu nauczyciela o konieczności złożenia wniosku. Dokument można złożyć elektronicznie lub w wersji papierowej, najpóźniej w dniu korzystania ze zwolnienia.
Różne tryby rozliczenia urlopu
Ważny szczegół dotyczy formy urlopu. Nauczyciel zatrudniony na podstawie Karty Nauczyciela będzie mógł wziąć wyłącznie urlop dzienny, bez możliwości dzielenia wolnego na godziny. Taką opcję przewidziano za to dla pracowników niepedagogicznych. W ich przypadku wydzielenie godzin urlopu jest możliwe, o ile wskażą taką opcję jako preferowaną.
Różnice dotyczą również przyznawanego wynagrodzenia za czas urlopu z powodu siły wyższej. Nauczyciela obowiązuje w tym wypadku stawka 50 proc. wynagrodzenia. Osoby, które nie pracują na pełny etat otrzymają wynagrodzenie proporcjonalne do ich czasu pracy. W rozliczeniu niepełne godziny będą zaokrąglane w górę.
Dlaczego wprowadzono zmiany?
Zmiany w kodeksie pracy są skutkiem wdrożenia w kwietniu 2023 tzw. unijnej dyrektywy "work-life balance" dającej m.in. prawo do dłuższego urlopu dla rodziców (Dyrektywa UE 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów). Państwa członkowskie UE zobowiązały się wdrożyć szereg zmian regulujących prawa pracownika. W przypadku nauczycieli kluczowym dokumentem regulującym kwestię wymiaru czasu pracy i czasu wolnego pozostaje wciąż Karta Nauczyciela.