Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Jak podaje Strefa Edukacji, nauczyciele plastyki, edukacji plastycznej oraz doradcy i konsultanci w zakresie edukacji artystycznej uważają, że sztuka w polskich szkołach jest marginalizowana. Postulują wprowadzenie gruntownych zmian w podstawie programowej. Podkreślają, że dotychczas żadne władze edukacyjne nie określiły roli sztuki w życiu człowieka ani nie nadały jej należnego miejsca w systemie oświaty.
Bez "kreatywności i krytycznego myślenia"
"Jeszcze nigdy do tej pory żadne władze edukacyjne w Polsce nie zdefiniowały tego, czym jest sztuka, nie określiły jej roli w życiu człowieka oraz nie przyznały jej należytego miejsca w edukacji" – napisała Katarzyna Jasińska z Klubu Aktywnego Nauczyciela Plastyki (i nie tylko) KANAPA.
Jak pisze, obecna podstawa programowa koncentruje się wyłącznie na technikach plastycznych, a nie na kształtowaniu kreatywności i krytycznego myślenia. "Tymczasem sztuka – jak wskazują badania neurobiologiczne – wpływa na dobrostan człowieka, pomaga w rozwijaniu empatii, a także sprzyja budowaniu społeczeństwa opartego na wartościach humanistycznych" - argumentują autorzy petycji.
"Anachroniczne i nieadekwatne do wyzwań XXI wieku"
"Obecna podstawa nie odnosi się w ogóle do kompetencji przekrojowych czy też kompetencji przyszłości. Jest zbiorem wymagań, dotyczących umiejętności plastycznych i wiedzy z zakresu teorii sztuki. Z jednej strony wymagania te wykraczają daleko poza możliwości dziecka w szkole podstawowej, z drugiej są anachroniczne i nieadekwatne do wyzwań XXI wieku. Poprzednia podstawa, choć logicznie skonstruowana, dająca wiele swobody i możliwości twórczym nauczycielom była jednak nieprzystająca do realiów szkolnych i zbyt ogólna" – tłumaczą autorzy.
Nowa filozofia nauczania sztuki
Jakie mają postulaty? Według nich, kluczowe jest wprowadzenie nowej filozofii nauczania sztuki. Proponują wprowadzenie nowego przedmiotu "Sztuka”, obejmującego plastykę, muzykę i teatr. Każda z tych dziedzin powinna być prowadzona przez nauczyciela specjalistę.
Zdaniem autorów petycji, konieczne jest stworzenie kanonu dzieł sztuki, który nie byłby obowiązkową listą do "zaliczenia", ale inspiracją i wsparciem dla nauczycieli w przekazywaniu wartości poprzez sztukę. Proponują także analizę liczby godzin przeznaczonych na edukację artystyczną i jej zwiększenia, zwłaszcza w starszych klasach.
Reforma edukacji w 2026 roku
Na razie nie wiadomo, jakie jest stanowisko MEN w tej sprawie. Resort przygotowuje właśnie reformę edukacji, która obejmie nowe podstawy programowe do każdego przedmiotu. Jej wprowadzenie planowane jest na rok 2026. W rozporządzeniu ministra edukacji w sprawie podstawy programowej, nazywanych zwyczajowo podstawą programową, opisane jest to, co uczeń powinien umieć z określonego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym (każdy przedmiot jest opisany osobno). Programy nauczania i podręczniki muszą być zgodne z podstawą, a nauczyciel ma obowiązek realizacji wszystkich treści w niej zawartych.
Jak poinformowała w styczniu na konferencji prasowej wiceministra edukacji Katarzyna Lubnauer od lutego do czerwca 2025 r. ma powstać podstawa programowa do szkoły podstawowej, gdy zakończą się prace nad nią, rozpoczęta zostanie praca nad podstawą programową dla szkół ponadpodstawowych.
