Nowe rekomendacje kadry kierowniczej oświaty
Dokument stworzony przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty (OSKKO) ukazał się 2 stycznia. Twórcy rekomendacji odnieśli się do zmian zapowiadanych w najbliższym czasie przez MEN. Zaproponowali również własne propozycje reform – tych najbardziej pilnych i długofalowych, wymagających szeroko zakrojonych konsultacji.
Kluczowy postulat: Najpierw konsultacje, potem zmiany
Najważniejszy, ogólny postulat stowarzyszenia to stopniowe, przemyślane projektowanie i wprowadzanie reform w polskiej edukacji. Autorzy apelu piszą wprost o tzw. "opcji zerowej", czyli zaleceniu, aby rząd powstrzymał się przez wdrażaniem jakichkolwiek zmian dopóki nie przeprowadzi konsultacji z ekspertami, nauczycielami i rodzicami uczniów. Jako kontekst podano wcześniejsze metody wdrażania reform polskich szkół i ich negatywne konsekwencje, m.in. likwidację gimnazjów i tworzenie niedopracowanych aktów prawnych.
Co postuluje OSKKO?
Wśród głównych propozycji zmian w edukacji na 2024 (i kolejne lata) znalazły się m.in. postulaty [źródło: oskko.edu.pl]:
- włączenia Instytutu Badań Edukacyjnych do analizy stanu edukacji i planowania procesu zmian,
- docelowej likwidacji egzaminu ósmoklasisty,
- decentralizacji zarządzania szkołami,
- zastąpienia kuratoriów oświaty tzw. lokalnymi centrami wspierania szkół (zaproponowano instytucje działające na wzór systemu skandynawskiego),
- zmian w zasadach mianowania dyrektorów placówek szkolnych,
- wprowadzenia kształcenia zintegrowanego do klas IV-VI (przedmioty przyrodnicze w pierwszej kolejności),
- ograniczenia podstaw programowych przedmiotów,
- odejścia od oceniania stopniem w szkole podstawowej i rezygnacja z oceny z zachowania.
Zdrowie psychiczne uczniów i specjalne kształcenie
Autorzy apelu podkreślili, że dzieci i nastolatki wymagają pilnie szeroko zakrojonego – i dobrze zorganizowanego – wsparcia psychicznego oraz medycznego (stała obecność pielęgniarki w szkole). Zwrócono uwagę na rosnący problem samobójstw wśród dzieci i młodzieży. Podkreślono również rosnącą liczbę uczniów, którzy posiadają orzeczenie o szczególnych potrzebach wsparcia. Stowarzyszenie postuluje zmniejszenie liczebności klas do maks. 18 uczniów oraz stałą obecność w klasie nauczyciela wspomagającego (także dla uczniów bez orzeczeń, ale mających np. problemy z zaległościami edukacyjnymi). Zaapelowano również o konieczne zmniejszenie liczebności grup dzieci w przedszkolach oraz przedyskutowanie (po konsultacjach) tematu obowiązku szkolnego 5-latków.
Podwyżki dla nauczycieli 2024, autonomia szkół
W dokumencie nie zabrakło tematu podwyżek dla nauczycieli. Autorzy listu uznali, że podniesienie pensji pedagogów jest niezbędne, aby zatrzymać odpływ młodych nauczycieli z rynku oświaty. Zwrócono również uwagę na postulat powiazania wynagrodzeń ze wzrostem średniego wynagrodzenia w gospodarce (zmiana, którą proponuje od dawna m.in. Związek Nauczycielstwa Polskiego). Jednocześnie podkreślono, że obecny proces przygotowania nauczycieli do zawodu – określony w apelu "archaicznym i nieprofesjonalnym" - wymaga gruntownej zmiany. Wśród propozycji pojawił się m.in. pomysł egzaminu sprawdzającego predyspozycje do zawodu (psychologia, dykcja) i poszerzenia zakresu praktyk nauczycielskich.