O ile uczniowie w szkołach publicznych otrzymali noty porównywalne ze średnią, jaką mają w tej dziedzinie kraje OECD, to wyniki uczniów ze szkół niepublicznych były o blisko 60 punktów wyższe. Maksymalna do uzyskania różnica wynosiła 150 punktów. Średnia dla wszystkich krajów przebadanych przez PISA wypadała na korzyść szkolnictwa prywatnego. Uczniowie z tego sektora edukacji uzyskali wyniki o 30 punktów wyższe od rówieśników ze szkół publicznych.
W porównaniu z Polską większe różnice w poziomie kształcenia w tych dwóch sektorach edukacji zanotowano między innymi w Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii i na Słowenii. Jak oceniają eksperci z PISA, różnica 30 punktów jest równoznaczna z ilością wiedzy, jaką uczeń otrzymuje w trakcie roku nauki. Zatem w przypadku Polski, aby uczniowie z uczelni publicznych mogli konkurować pod względem kompetencji ze swoimi kolegami ze szkół prywatnych, musieliby studiować o dwa lata dłużej.
Dlaczego tak się dzieje? Zdaniem analityków PISA przede wszystkim dlatego, że szkolnictwo niepubliczne przyciąga uczniów o wyższym standardzie ekonomicznym, mających większą motywację oraz zdolność do nauki. Z drugiej strony szkolnictwo prywatne oferuje lepsze warunki kształcenia oraz specjalne programy nauczania, jakich brakuje placówkom państwowym. Kolejne przyczyny to lepsza kadra czy innowacyjne modele nauczania. Potwierdzają to inne analizy PISA, z których wynika, że jeżeli szkoły publiczne otrzymują autonomię działania podobną do tej, jaką mają dyrektorzy szkół niepublicznych, to wyniki nauczania w nich automatycznie się poprawiają.
To nie pierwsze badania tej instytucji wskazujące na to, że w Polsce szkolnictwo prywatne wypuszcza lepiej wyedukowanych uczniów w porównaniu ze szkołami publicznymi. W 2009 roku przebadano populację 15-latków, testując ich wiedzę matematyczną, z przedmiotów ścisłych oraz umiejętności czytania ze zrozumieniem. Wyniki były następujące – z matematyki średnia dla krajów OECD w szkołach publicznych wynosiła 492 punkty (na 600 możliwych) – polscy uczniowie z tego typu szkół otrzymali wtedy 493 punkty. Dla szkół prywatnych średnia wynosiła 516, a Polacy zdobyli ich aż 530. Umiejętność czytania ze zrozumieniem: średnia dla OECD w szkołach publicznych to 489, w Polsce – 499; w szkołach prywatnych dla OECD – 511, a w Polsce 527. Przedmioty ścisłe: średnia dla OECD w szkołach publicznych 497, w Polsce 507, dla szkół prywatnych 519, w Polsce 537.
Reklama
Paradoksalnie – jak zwraca uwagę badanie PISA – szkoła prywatna wcale nie musi być droższa od publicznej. Kilkaset złotych czesnego zawiera bowiem najczęściej opiekę po zajęciach, dodatkową naukę języka, korepetycje czy na przykład zajęcia sportowe.