Z danych ZUS wynika, że w maju 2025 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 10,8 tys. osób. Przeciętna wysokość kompensówki wyniosła 4183,39 zł. Miesiąc wcześniej – w kwietniu 2025 r. – świadczenie pobierało 11 tys. osób, a jego przeciętna wysokość wyniosła 4207,16 zł

Liczba nauczycieli pobierających to świadczenie w maju 2025 r. była niższa niż rok, dwa i trzy lata wcześniej w tym samym okresie. W maju 2024 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 12,2 tys. osób, a ich przeciętna wysokość wynosiła 3975,43 zł. W maju 2023 r. dane te przedstawiały się odpowiednio – 12,9 tys. osób i 3485,15 zł, a w maju 2022 r. – 13,2 tys. osób i 2831,25 zł.

Warunki otrzymania świadczenia kompensacyjnego

Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych. W maju 2025 r. pomostówki pobierało 39,9 tys. osób, a przeciętna ich wysokość wynosiła 5473,89 zł. W odróżnieniu od emerytur pomostowych kompensówki są świadczeniem wygasającym.

Reklama

Zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych może ono być przyznawane nauczycielom:

  • mającym 30 lat stażu pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej,
  • pracującym na co najmniej jedną drugą etatu.
Reklama

Wiek uprawniający do świadczenia ma wzrastać w latach 2014-2032, począwszy od 55. roku życia, aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. W latach 2025-2026 nauczyciel może je otrzymać, jeśli ukończy 56 lat (kobieta) i 61 lat (mężczyzna).

Dla kogo kompensówka?

Świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom pracującym w:

  • szkołach,
  • przedszkolach,
  • placówkach kształcenia ustawicznego,
  • młodzieżowych ośrodkach wychowawczych,
  • w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii,
  • w specjalnych ośrodkach wychowawczych'
  • nauczycielom zatrudnionym w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.

Więcej uprawnionych do kompensówek

W Sejmie procedowany jest projekt nowelizacji ustawy Karta nauczyciela. Zgodnie z nim grupa uprawnionych do kompensówek rozszerzona zostanie o nauczycieli i o nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego i branżowych centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.

Zgodnie z ustawą nauczyciele korzystający z kompensówek nie mogą dalej pracować w szkole, przedszkolu lub w ośrodku (np. w niepełnym wymiarze godzin), nawet jeśli zajmowane stanowisko nie ma nic wspólnego z pracą dydaktyczną, pod sankcją zawieszenia świadczenia. Jeśli zaś nauczyciel podejmie inną pracę niż w zawodzie, to będzie nadal mógł pobierać pieniądze z tytułu świadczenia. W 2022 r. w związku z pełnoskalową zbrojną agresją Rosji na Ukrainę i napływem uchodźców z Ukrainy, w tym dzieci w wieku szkolnym, wprowadzono odstępstwa od tej zasady.

Kiedy można pracować w szkole na kompensówce?

Na mocy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa możliwe jest zatrudnienie nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne bez utraty tego świadczenia na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale przygotowawczym dla uczniów z Ukrainy. Możliwe jest też zatrudnienie bez utraty świadczenia kompensacyjnego nauczyciela języka polskiego lub nauczyciela prowadzącego dodatkową naukę języka polskiego, a także innego nauczyciela niż polonista, jeżeli w dniu nawiązania z nim stosunku pracy do szkoły uczęszcza co najmniej jeden uczeń będący obywatelem Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny. Przepisy te obowiązują do 31 sierpnia 2025 r.

Pieniądze na nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie pochodzą z odprowadzanych składek, ale z budżetu państwa. ZUS na swojej stronie internetowej udostępnił specjalny kalkulator do wyliczenia wysokości tego świadczenia. Każdy nauczyciel może – wpisując swoje podstawowe dane – obliczyć prognozowaną dla siebie wysokość świadczenia.