Sejm reaguje na apel środowiska nauczycielskiego
Debata nad projektem nowelizacji Karty Nauczyciela ujawniła szeroki konsensus polityczny. Wszyscy przedstawiciele klubów zgodzili się, że konieczne jest szybkie usunięcie błędów w przepisach wprowadzonych 1 września 2025 r. Jak podkreśliła Ewa Szymanowska z Polski 2050, „projekt ten jest odpowiedzią na realne problemy zgłaszane przez nauczycieli i dyrektorów szkół w całej Polsce”.
Podobną opinię wyraził Wiesław Różyński z PSL, wskazując: „To naprawa błędu, który powstał zaledwie kilka miesięcy temu.”
Dlaczego potrzebna była kolejna nowelizacja Karty Nauczyciela?
Nowelizacja ma skorygować przepisy dużej reformy, która – jak przypomniał Adam Krzemiński z KO – została przygotowana w szerokich konsultacjach i „zawiera szereg bardzo korzystnych zmian dla nauczycieli”. Jednak nieprecyzyjne zapisy dotyczące godzin ponadwymiarowych doprowadziły do różnic w interpretacji pomiędzy szkołami.
Z praktyką problemów zetknęły się m.in. placówki, które dotychczas wypłacały wynagrodzenia za niezrealizowane nadgodziny także w sytuacjach innych niż opisane w nowej ustawie. Jak podkreśliła Dorota Olko z Lewicy, „w różnych placówkach po prostu nauczyciele wynagrodzeń za niezrealizowane nie ze swojej winy godziny ponadwymiarowe nie otrzymywali, co wywoływało protesty”.
Politycy przyznali, że pomimo dobrych intencji wcześniejszej reformy, konieczna stała się pilna korekta. „W takich sytuacjach błędy należy naprawiać szybko” — dodała Olko.
Co dokładnie zmienia nowe prawo?
Projekt rozszerza katalog sytuacji, w których pedagogom przysługuje wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe – pod warunkiem, że byli gotowi je wykonać, a przeszkody wynikały z przyczyn niezależnych od nich. Oznacza to, że nauczyciel zachowuje prawo do zapłaty zarówno w przypadku odwołania zajęć dydaktycznych, jak i niemożności przeprowadzenia zaplanowanych lekcji z powodów organizacyjnych leżących po stronie szkoły.
Nowelizacja zakłada również możliwość kierowania nauczycieli w tym czasie do realizowania czynności wynikających ze statutu szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych. Jeżeli wykonanie także tych zadań okaże się niemożliwe, szkoła będzie mogła powierzyć nauczycielowi doraźne zastępstwa.
W trakcie debaty posłowie różnych ugrupowań podkreślali, że projekt stanowi potrzebną korektę. Tomasz Zieliński z PiS stwierdził: „Dobrze, że nastąpiła refleksja i obecna ustawa wprowadza regulacje korzystne dla nauczycieli.”
Z kolei Witold Tumanowicz z Konfederacji przyznał, że klub „dostrzega potrzeby naprawienia niespójności”.
W wyniku zgłoszonych uwag prace ponownie trafiły do Komisji Edukacji i Nauki, gdzie przedstawione poprawki zostały rozpatrzone, po czym projekt skierowano do trzeciego czytania.
Korekta przepisów o nagrodach jubileuszowych
Równolegle pojawiły się także propozycje zmian dotyczące świadczeń jubileuszowych. Jedną z nich zgłosił Tomasz Zieliński, postulując, by nagrodę za 45-letni staż pracy otrzymali również ci pedagodzy, którzy osiągnęli go przed 2026 r. i nadal aktywnie pracują. Druga z jego poprawek ma zrównywać wysokość nagrody jubileuszowej dla nauczycieli z 40-letnim stażem z nową stawką obowiązującą od przyszłego roku.
Czteromiesięczne wyrównanie dla nauczycieli. Kiedy wypłaty?
Kluczowym elementem nowelizacji jest wprowadzenie wyrównań za okres od 1 września do 31 grudnia 2025 r. Zgodnie z przepisami mają one zostać wypłacone do 6 czerwca 2026 r., co oznacza, że wielu nauczycieli otrzyma jednorazowo równowartość nawet czterech miesięcy nadgodzin.
Projekt został złożony w trybie poselskim po interwencji premiera, który — podczas spotkania z nauczycielkami z Legionowa — zapowiedział szybkie uporządkowanie przepisów. Taki tryb miał przyspieszyć procedowanie dokumentu.