rozwiń ›

Nowa podstawa programowa już w konsultacjach

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia modyfikującego definicję podstawy programowej zarówno dla wychowania przedszkolnego, jak i kształcenia ogólnego. Zmiany mają zostać wdrożone stopniowo, począwszy od roku szkolnego 2026/2027, obejmując w pierwszej kolejności przedszkola oraz klasy I i IV szkół podstawowych.

Reklama

Nowy dokument został przygotowany przez ekspertów Instytutu Badań Edukacyjnych – Państwowego Instytutu Badawczego. Analizy IBE-PIB wskazały na konieczność zrównoważenia dotychczasowego modelu kształcenia, który koncentrował się przede wszystkim na wiedzy przedmiotowej, pozostawiając w cieniu kompetencje i umiejętność wykorzystywania wiedzy w praktyce. Autorzy podkreślają, że współczesna szkoła powinna wspierać uczniów w działaniu, a nie tylko w zapamiętywaniu materiału.

Co zmieni się w przedszkolach i szkołach?

Reklama

Nowa definicja podstawy programowej w przedszkolu, proponowana podstawa programowa dla wychowania przedszkolnego ma jasno określać:

  • ogólne cele edukacyjne, wychowawcze i opiekuńcze,
  • kompetencje rozwijane w toku pracy z dzieckiem,
  • sposób organizowania środowiska edukacyjnego,
  • oczekiwane osiągnięcia dziecka na zakończenie edukacji przedszkolnej,
  • wymagania dotyczące doświadczeń edukacyjnych oraz warunki realizacji programu.

To podejście ma wzmocnić spójność i jakość edukacji przedszkolnej oraz uporządkować oczekiwania wobec najmłodszych uczniów.

Nowy opis podstawy programowej w szkole podstawowej

Analogiczne zmiany zaproponowano dla szkół podstawowych. Podstawa programowa ma zawierać:

  • ogólne cele kształcenia i wychowania,
  • kompetencje i zadania szkoły,
  • sposób organizacji środowiska edukacyjnego,
  • cele nauczania w ramach poszczególnych przedmiotów,
  • oczekiwane efekty uczenia się,
  • wymagania dotyczące doświadczeń edukacyjnych oraz warunki realizacji treści programowych.

Dwa etapy edukacyjne – przejrzysta struktura kształcenia

Projekt rozporządzenia dzieli edukację w szkole podstawowej na dwa etapy:

  1. klasy I–III – edukacja wczesnoszkolna,
  2. klasy IV–VIII – drugi etap edukacyjny.

Ten podział ma ułatwić planowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie metod pracy do możliwości rozwojowych uczniów.

„Doświadczenie edukacyjne” – nowe pojęcie w szkolnej rzeczywistości

W projekcie pojawiła się również definicja kluczowego terminu: doświadczenie edukacyjne. Oznacza ono celowo tworzone sytuacje, w których każdy uczeń ma możliwość rozwoju kompetencji przekrojowych oraz sprawczości – czyli umiejętności świadomego działania i podejmowania decyzji.

To właśnie ten element ma wyprowadzić polską szkołę poza schemat mechanicznego przyswajania treści.

Sześć modułów tematycznych – nowy kręgosłup programu

Proponowana podstawa programowa zakłada wprowadzenie modułowej struktury treści nauczania. Moduły mają łączyć różne przedmioty wokół spójnych obszarów kompetencyjnych:

  1. Bezpieczeństwo i obrona – m.in. edukacja wczesnoszkolna, zajęcia praktyczno-techniczne, WF, edukacja dla bezpieczeństwa.
  2. Moduł medialny – język polski, informatyka, geografia, edukacja obywatelska.
  3. Moduł filozoficzny – etyka, język polski, historia.
  4. Ekonomiczno-finansowy – edukacja wczesnoszkolna, matematyka, geografia, zajęcia praktyczno-techniczne.
  5. Moduł klimatyczny – przyroda, biologia, chemia, fizyka, geografia, edukacja zdrowotna.
  6. Kultura – m.in. język polski, historia, muzyka, plastyka.

Moduły mają zwiększyć spójność programową, wzmacniać kompetencje międzyprzedmiotowe i ułatwiać uczniom rozumienie szerszych kontekstów.

Kiedy nowa podstawa zacznie obowiązywać?

Zgodnie z projektem, nowe przepisy mają wejść w życie 1 września 2026 roku. Reformę będziemy obserwować etapami, począwszy od najmłodszych uczniów oraz klas rozpoczynających kolejny etap edukacyjny.