40-procentowy wzrost zapotrzebowania na urlopy zdrowotne?
O niepokojącej tendencji pisze Radio Zet przytaczając dane, które Związek Nauczycielstwa Polskiego otrzymał od Ministerstwa Edukacji Narodowej. Według statystyk resortu edukacji z rocznego urlopu dla poratowania zdrowia skorzystało w ciągu ostatnich lat:
- 2020 – 10 448 nauczycieli,
- 2021 – 10 702 nauczycieli,
- 2022 – 12 296 nauczycieli,
- 2023 – 14 407 nauczycieli.
Za tendencją wzrostową stoi kilka przyczyn. Przedstawiciele środowisk oświatowych wskazują m.in. na rosnącą średnią wieku nauczycieli, pandemię i napływ uczniów z Ukrainy. Sytuacja polskiej edukacji w ciągu ostatnich kilku lat była dynamiczna, a proces nauczania wymagał nieustannej adaptacji (tu m.in. organizacja nauczania zdanego). "Tendencję wzrostową widać od pandemii. Lekcje zdalne, zupełnie nowa organizacja pracy, strach o swoje zdrowie – to wszystko wpływało na decyzje, by skorzystać z prawa do rocznego urlopu" – komentuje dla Radia Zet Marek Ćwiek, prezes Okręgu Łódzkiego ZNP, dodając, że średnia wieku nauczycieli zbliża się obecnie do 50 lat.
Kiedy nauczyciel może wziąć urlop dla poratowania zdrowia?
O urlop dla poratowania zdrowia może starać się nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, na czas nieokreślony. Kolejnym warunkiem jest nieprzerwane przepracowanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć. Urlop nie przysługuje nauczycielom posiadającym uprawnienia emerytalne. Urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony w celu:
- przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej,
- lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę,
- leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej.
Urlop może być udzielany wielokrotnie, ale jednorazowo w wymiarze nieprzekraczającym 1 rok. Przebywanie na urlopie dla poratowania zdrowia wyklucza możliwość podjęcia stosunku pracy lub innej działalności zarobkowej. Co istotne, osoba, której przyznano urlop dla poratowania zdrowia utrzymuje prawo do pełnego wynagrodzenia oraz prawo do dodatków (do wynagrodzenia zasadniczego).
Jak uzyskać urlop dla poratowania zdrowia?
Uzyskanie urlopu wymaga złożenia pisemnego wniosku do dyrekcji szkoły (nie ma precyzyjnych wymogów odnośnie treści wniosku, ani obowiązku uzasadnienia). Jeżeli nauczyciel spełnia warunki wymagane do uzyskania urlopu, dyrekcja szkoły kieruje go na badania medycyny pracy (do 7 dni od dnia złożenia wniosku) lub udziela urlopu, gdy nauczyciel posiada już skierowanie lekarskie (np. na leczenie lub rehabilitację).
Jeżeli nauczyciel spełnia wszystkie warunki dotyczące przydzielania urlopu dla poratowania zdrowia, a skierowanie lekarskie jest potwierdzone przez NFZ, dyrekcja nie może odmówić udzielenia urlopu. Obydwu stronom (nauczycielowi i dyrekcji) przysługuje jednak prawo odwołania.