Nowe standardy antyprzemocowe
Temat nowych wymagań wobec placówek szkolnych poruszono m.in. na portalu prawo.pl. Najnowsze zmiany to efekt tegorocznej nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zwanej też Lex Kamilek. "Ustawę Kamilka" podpisano w sierpniu, ale część przepisów zacznie obowiązywać od 2024 roku. "Ustawa Kamilka" powstała na skutek dramatu 8-letniego chłopca z Częstochowy. Dziecko zostało zabite w maju 2023 przez ojczyma, a w trakcie śledztwa pojawiły się liczne wątki zaniedbań instytucji które nadzorowały rodzinę. Co znajduje się w ustawie?
- doprecyzowanie zasad zgłaszania poważnych przypadków przemocy wobec najmłodszych,
- systemowa ochrona najmłodszych – regulacje sytuacji w przypadku ciężkiego uszczerbku na zdrowiu dziecka (analiza prawidłowego działania różnych instytucji),
- wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich m.in. w szkołach, szpitalach i obiektach turystycznych.
Wraz z nowelizacją ustawy zaplanowano przeprowadzenie kampanii dotyczącej strategii walki z przestępczością seksualną wobec dzieci oraz strategii zwalczania przemocy wobec dzieci.
Do kiedy należy wdrożyć nowe standardy?
Zgodnie z przyjętą nowelizacją prawa instytucje podlegające rozporządzeniu powinny już w 2023 roku opracowywać dokumentację dotyczącą standardów antyprzemowcowych. Nowe prawo przewiduje dwa, ważne terminy. Od 15 lutego 2024 szkoły (i inne placówki, których dotyczy nowelizacja prawa) mogą spodziewać się zapytania ze strony organów nadzorczych odnośnie etapu prac nad dokumentem i etapu wdrażania nowych zasad. Kolejna, istotna data to 15 sierpnia 2024. Od tego momentu placówka szkolna, która nie posiada i nie wdrożyła odpowiednich standardów może spodziewać się nałożenia kary.
Co powinien zawierać dokument o standardach antyprzemocowych?
Jak podaje portal prawo.pl, szkoły i placówki edukacyjne mogą skorzystać z pomocy zespołu działającego przy resorcie sprawiedliwości. W projekt zaangażowana jest także Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, która na swej stronie – standardy.fdds.pl – podaje szereg informacji i materiałów, na których można wzorować zawartość dokumentu. Fundacja udostępnia również dodatkowe, bezpłatne narzędzia ułatwiające prawidłowe przygotowanie dokumentacji dla placówek szkolnych.
Eksperci fundacji wydzielili 4 filary standardów polityki ochrony małoletnich [źródło: standardy.ffds.pl, dostęp: 19.12.23]:
- Standard 1 (polityka): Organizacja/instytucja ustanowiła i wprowadziła w życie Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
- Standard 2 (personel): Organizacja/instytucja monitoruje, edukuje i angażuje swoich pracowników w celu zapobiegania krzywdzeniu dzieci.
- Standard 3 (procedury): W organizacji/instytucji funkcjonują procedury zgłaszania podejrzenia oraz podejmowania interwencji w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka.
- Standard 4 (monitoring): Organizacja/instytucja monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi standardami ochrony dzieci.
Dodatkowe elementy polityki ochrony najmłodszych
Dokument przygotowany przez placówkę lub instytucję ma dotyczyć całego personelu. Polityka musi być rozpromowana także wśród rodziców i opiekunów dzieci. Doprecyzowane zostaną m.in. metody weryfikacji pracowników zatrudnianych do opieki nad małoletnimi (dane z Krajowego Rejestry Karnego i Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym). Wymagane jest, aby personel placówki znał zawartość dokumentu, został wyedukowany w temacie przemocy wobec dzieci i znał precyzyjne zasady interweniowania w przypadku podejrzenia przemocy. Polityka antyprzemocowa szkoły musi być zweryfikowana przynajmniej raz w roku. Wymagana jest również konsultacja z rodzicami/opiekunami i samymi dziećmi.
Standardy antyprzemocowe w szkole – podstawa prawna
Nowe zasady ustalania standardów antyprzemocowych w szkołach i placówkach edukacyjnych (oraz innych, wybranych instytucjach zajmujących się opieką nad dziećmi) regulują:
- Ustawa z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.) – art. 22c, art. 22b.
- Ustawaz 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606) – art. 7 pkt 6.