Ogłoszono wyniki badań kompetencji obywatelskich
Polski Instytut Badań Edukacyjnych(IBE) opublikował pod koniec listopada raport z wynikami międzynarodowych badań. ICCS (International Civic and Citizenship Education Study). Organizacja sprawdza m.in. jaki jest poziom wiedzy nastolatków – kończących szkołę podstawową – na temat demokracji i kwestii obywatelskich. Badani dzielą się również opiniami na temat własnych postaw wobec społeczeństwa, kraju i wybranych instytucji.
ICCS 2022 objęło analizą ponad 80 tys. uczniów i 40 tys. nauczycieli z 22 krajów świata. W Polsce badanie przeprowadzono w marcu i kwietniu 2022 roku na próbie reprezentatywnej 4434 uczniów klasy ósmej. W projekcie wzięło udział 2259 nauczycieli ze 170 wylosowanych szkół [źródło: ibe.edu.pl, dostęp: 01.12.23].
Ósmoklasiści na trzecim miejscu na świecie
Polskie nastolatki ze średnim wynikiem 554 pkt. wspięły się na podium, zajmując trzecie miejsce razem z Estonią. Pierwsze miejsce przypadło uczniom z Tajwanu, drugie szkołom ze Szwecji.
Wyniki badania podzielono na cztery poziomy umiejętności – od najwyższego (A) do najniższego (D). Cieszy wysoki wynik na poziomie A, który osiągnęło 48 proc. polskich uczniów. Na najniższym poziomie wyników znalazło się zaledwie 5 proc. badanych. Dodatkowo zanotowano wzrost o 18 pkt. średnich wyników pomiędzy badaniem z 2009 roku (w którym Polska brała udział), a 2022.
Jak podaje raport, nastolatki najlepiej poradziły sobie z odtwarzaniem informacji na temat systemu demokratycznego i wartości obywatelskich. Największe trudności polskim badanym sprawiła m.in. weryfikacja informacji na temat fake newsów.
Polscy uczniowie uważają się za patriotów i Europejczyków
Ciekawych danych dostarcza element raportu dotyczący opinii badanych 14-latków na temat demokracji i państwowych instytucji. Z opinii wyłania się obraz uczniów, którzy wierzą w zasady demokratyczne, ale mają niski poziom zaufania m.in. do instytucji państwowych.
- Trzy czwarte badanych ósmoklasistów uważa się za patriotów.
- W porównaniu z wynikami z poprzedniego badania (2009) wzmocniło się poczucie identyfikacji młodych ludzi z Europą.
- Aż 85 proc. badanych, polskich uczniów zapowiada, że po uzyskaniu pełnoletności będzie brać aktywnie udział w wyborach krajowych.
Niskie zaufanie do instytucji publicznych
Polscy respondenci wyróżnili się na tle nastolatków z innych krajów negatywną oceną krajowego systemu politycznego. Ze stwierdzeniem "system polityczny w Polsce działa dobrze" zgodził się co trzeci z badanych uczniów. Ósmoklasiści są również nieufni wobec działań policji i sądownictwa. W porównaniu do zagranicznych rówieśników rzadziej planują m.in. wstąpienie do partii politycznej.
Niepokoić może ocena jaką ósmoklasiści wystawili rodzimemu szkolnictwu. Polskie nastolatki – w porównaniu z rówieśnikami z innych krajów – gorzej oceniają relacje pomiędzy uczniami i nauczycielami.
"Co trzeci ósmoklasista wskazuje, że nie czuje się traktowany sprawiedliwie przez swoich nauczycieli i nie uważa, by nauczyciele słuchali tego, co uczniowie mają do powiedzenia." – przeczytamy w podsumowaniu raportu.
Olga Wasilewska – krajowy koordynator badania ICCS 2022 – pochwaliła wyniki uczniów podkreślając jednocześnie, że niepokoi brak zaufania młodych ludzi do szkół i instytucji. "Jest to ważne wyzwanie dla przyszłości demokracji i ładu społecznego w Polsce" – dodała podkreślając, że polskie badania prowadzono w trudnych warunkach, w czasie pandemii COVID-19 i rosyjskiej inwazji na Ukrainę.