Poniżej znajdziesz listę motywów, które najczęściej powtarzają się na maturze oraz lektury, w których można je znaleźć.
Motyw miłości i poświęcenia
Uczucie, które prowadzi do ofiary, wyrzeczenia, oddania. Gdzie szukać:
- "Dziady, część III" – miłość do ojczyzny, poświęcenie Gustawa-Konrada dla narodu.
Motyw buntu
Sprzeciw wobec niesprawiedliwości, systemu, Boga lub losu. Gdzie szukać:
- "Dziady, część III" – bunt Konrada przeciw Bogu i władzy.
- "Tango" – bunt przeciwko konformizmowi i chaosowi.
Motyw wojny
Doświadczenie wojny, jej skutki, tragedia ludzi. Gdzie szukać:
- "Potop" – wojna szwedzka, dylematy moralne i heroizm.
- "Chłopi" – wątek wojny chłopskiej, przemoc i cierpienie.
Motyw podróży duchowej
Wewnętrzna przemiana, poszukiwanie sensu życia. Gdzie szukać:
- "Dziady, część III" – mistyczna wędrówka Konrada, kontakt z duchami.
- "Zbrodnia i kara" – przemiana Rodiona Raskolnikowa.
Motyw wiary i losu
Wpływ religii, przeznaczenia, walka z losem. Gdzie szukać:
- "Chłopi" – religijność chłopów, rytuały, pokora wobec losu.
- Biblia – Bóg jako źródło prawdy i nadziei.
Motywy antyczne
Motywy z mitologii i Biblii – początki świata, bogowie, przeznaczenie. Gdzie szukać:
- "Iliada" Homera – wojna, honor, śmierć, fatum.
- Fragmenty Biblii – stworzenie świata, grzech, sąd ostateczny.
Motywy społeczne i polityczne
Krytyka systemu, społeczeństwa, walka o wolność. Gdzie szukać:
- "Rok 1984" – totalitaryzm, inwigilacja, utrata tożsamości.
- "Przedwiośnie" – wizja Polski, nierówności społeczne.
Lista lektur do analizy motywów maturalnych
Poniższe tytuły warto znać – to w nich znajdziesz większość powracających motywów:
- "Dziady, część III" – patriotyzm, bunt, duchowość
- "Lalka" – miłość, rozczarowanie, społeczne nierówności
- "Potop" – wojna, bohaterstwo, lojalność
- "Chłopi" – wiara, wieś, walka z losem
- "Rok 1984" – kontrola, zniewolenie, propaganda
- "Dżuma" – zło, solidarność, sens życia
- "Tango" – bunt, wartości, konformizm
- "Zbrodnia i kara" – wina, kara, odkupienie
- "Wesele" – marazm narodowy, społeczne podziały
- "Przedwiośnie" – młodość, rozczarowanie, niepodległość
- "Zdążyć przed Panem Bogiem" – wojna, przetrwanie, moralność
- Biblia i "Iliada"– motywy uniwersalne: Bóg, władza, śmierć, miłość