Lex Czarnek 2.0 trafi do prezydenta. "Groźna ustawa, trzeba ją zawetować"

Sejm nie zgodził się w czwartek na uchwałę Senatu, który chciał odrzucenia nowelizacji Prawa oświatowego, regulującej m.in. zasady działalności organizacji i stowarzyszeń w szkołach i przedszkolach, zwiększającej nadzór kuratorów, a także wprowadzającej zmiany w edukacji domowej. Odrzucenie przez Sejm uchwały Senatu oznacza, że trafi ona teraz do prezydenta.

Apel posłanek do prezydenta

Krystyna Szumilas (KO) podkreśliła w piątek na konferencji prasowej w Sejmie, że nowela ma trzy wady. Po pierwsze odbiera rodzicom prawo do decydowania o wychowaniu swoich dzieci, po drugie odbiera samorządom prawo do decydowania o ich zadaniu własnym, a po trzecie stawia polityczny nadzór kuratora oświaty nad dyrektorem szkoły, nad nauczycielem – mówiła posłanka.

Jak zauważyła, są to powody, dla których prezydent Andrzej Duda zawetował poprzednią nowelę Prawa oświatowego tzw. lex Czarnek 1.0. Dlatego wzywamy pana prezydenta do tego, aby również tę ustawę zawetował, ponieważ ona niewiele różni się od zawetowanej poprzednio – dodała Szumilas.

Poinformowała, że posłanki KO skierowały do prezydenta Dudy pismo z prośbą o spotkanie w sprawie tej noweli. Chcemy osobiście z panem prezydentem porozmawiać, chcemy przedstawić mu nasze argumenty. Pokazać, że ustawa lex Czarnek 2.0 jest tak samo groźną ustawą, jak ta poprzednia. I są takie same powody, aby ją zawetować – podkreśliła Szumilas.

Również Katarzyna Lubnauer (KO) wezwała prezydenta Dudę do zawetowania noweli. Lex Czarnek 2.0 to gorsza wersja lex Czarnek 1.0, ponieważ oprócz tego, że to kurator zdecyduje o tym, jakie zajęcia pozalekcyjne będą mogły mieć dzieci, to dodatkowo żadne organizacje pozarządowe nie mogą urozmaicić zajęć lekcyjnych – powiedziała posłanka KO.

Jeżeli pan prezydent chce być wierny sobie i jeżeli chce być wierny rodzicom, którym obiecał, że będą mieli większy wpływ na to, jakie zajęcia będą miały ich dzieci, to powinien zawetować lex Czarnek 2.0 – dodała Lubnauer.

Barbara Nowacka (KO) zwróciła uwagę, że „przeciwko lex Czarnek protestują uczniowie i uczennice, środowiska nauczycielskie i środowiska samorządowe”. Te protesty trwają od ponad roku, dlatego że obecny lex Czarnek naprawdę niewiele różni się od zawetowanego przez prezydenta poprzedniego lex Czarnek – mówiła Nowacka.

Przypomniała, że przy poprzedniej noweli Prawa oświatowego posłanki KO zwróciły się z prośbą o spotkanie do małżonki prezydenta. Stąd po raz kolejny prosimy panią prezydentową o spotkanie w sprawie tej nowej-starej ustawy – poinformowała Nowacka. Dodała, że pismo o spotkanie zostało wysłane w czwartek.

Kinga Gajewska (KO) dodała, że na jesieni 2023 roku jej ugrupowanie wygra wybory i cofnie wszystkie „skandaliczne przepisy lex Czarnek”. Z tego miejsca dzisiaj apelujemy do wszystkich pracowników kuratoriów oświaty. To jest ten czas, oni się kończą, oni zaraz przegrają wybory. To jest moment, w którym musicie powiedzieć – dość. Musicie mówić, co jest źle w kuratorium, jakie skandaliczne rzeczy w kuratoriach się dzieją. Jesteśmy do państwa dyspozycji, uruchomimy specjalnego maila, możecie się do nas zgłaszać i mówić o tym co, się dzieje złego, na pewno zajmiemy się każdą sprawą – mówiła Gajewska.

"Państwo musi mieć instrumenty"

Po tym jak Sejm uchwalił nowelizację Prawa oświatowego minister w Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka podkreślała, że nie ma w niej części uprawnień kuratorów, które budziły największe wątpliwości, chociażby związanych na przykład z wpływaniem na powoływanie dyrektorów szkół. Jak mówiła 7 listopada w radiu RMF FM, zadaniem kuratorów oświaty jest to, by polskie szkoły działały zgodnie z prawem i w tym zakresie "państwo musi mieć instrumenty". Wskazywała ponadto, że rodzice powinni wiedzieć i móc mieć wpływ na to, jakie organizacje działają w szkołach ich dzieci.

Zgodnie z nowelą Prawa oświatowego, wydanie opinii przez radę szkoły/placówki lub radę rodziców muszą poprzedzić konsultacje przeprowadzone wśród rodziców, po poinformowaniu ich o działalności organizacji, celach i treściach planowanego projektu, a także zaznajomieniu ich ze scenariuszami zajęć, jakie chce organizacja prowadzić, i z materiałami, jakie chce wykorzystywać, przekazanymi przez organizacje dyrektorowi szkoły.

Dopiero po przeprowadzeniu konsultacji rada będzie mogła wydać opinię. Kompetencje rady zostaną poszerzone dodatkowo o monitorowanie w szkole działalności stowarzyszenia lub organizacji i informowanie o tym rodziców.

Niezależnie od tego, nie później niż na dwa miesiące przed rozpoczęciem przez organizację zajęć, dyrektor ma przekazać kuratorowi oświaty materiały wykorzystywane przez stowarzyszenie lub organizację do realizacji programu zajęć, scenariusz tych zajęć i pozytywną opinię rady. Kurator będzie miał 30 dni na wydanie opinii.

Niewydanie opinii w tym terminie będzie uznawane za jednoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej. Opinia kuratora będzie decydująca, czy dana organizacja lub stowarzyszenie będzie mogło przeprowadzić zajęcia w szkole lub w przedszkolu. Opinia kuratora oświaty nie będzie wymagana tylko w przypadku zajęć organizowanych i prowadzonych w ramach zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, przez organizację harcerską objętą honorowym protektoratem prezydenta RP lub przez Polski Czerwony Krzyż.

Nowelizacja wprowadza też zmiany w edukacji domowej. Polegają one na tym, że dziecko w edukacji domowej będzie musiało być przypisane do szkoły lub placówki w województwie, w którym mieszka lub w województwie z nim sąsiadującym, a nie, jak dotąd, do dowolnej w kraju, wybranej przez rodziców. Wniosek o zgodę na prowadzenie edukacji domowej dziecka rodzice będą mogli złożyć tylko między 1 lipca a 21 września, a egzaminy klasyfikacyjne będą przeprowadzane tylko stacjonarnie w szkole, bez możliwości zdawania ich online.

Autor: Edyta Roś