W piątek Senat rozpatrywał przygotowaną przez MEiN nowelę Prawa oświatowego, wzmacniającą rolę kuratorów oświaty oraz zmieniającą zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych w szkołach. Następnie przeprowadzono głosowanie.
Za odrzuceniem noweli głosowało 51 senatorów, 45 było przeciwko, a 1 senator wstrzymał się od głosu. Tym samym Senat rekomenduje Sejmowi odrzucenie nowelizacji.
- W tej chwili weto senackie w sprawie noweli Prawa oświatowego trafia do Sejmu i cała sprawa w rękach tej izby - powiedział marszałek Senatu Tomasz Grodzki.
Czarnek: Jestem przekonany, że Sejm przyjmie nowelizację
- Jestem przekonany, że Sejm przyjmie nowelizację ustawy Prawo oświatowe i trafi ona na biurko prezydenta - powiedział w TV Republika minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. Dodał, że ma nadzieję, iż wszystkie wątpliwości prezydenta dotyczące nowelizacji zostały rozwiane.
- Nie było niespodzianek: 51 przedstawicieli tej opozycji totalnej w Senacie zagłosowało przeciwko ustawie, więc na najbliższym posiedzeniu Sejmu ta ustawa będzie głosowana w Sejmie. Jestem przekonany, że Sejm ją przyjmie i trafi to na biurko pana prezydenta, z którym rozmawialiśmy w poniedziałek - powiedział Czarnek.
Mówiąc o rozmowie z prezydentem Andrzejem Dudą podkreślił, że była to długa, merytoryczna rozmowa. - Rozwiewaliśmy wszelkie wątpliwości, które pan prezydent i pani prezydentowa zgłaszali. Mam nadzieję, że te wszystkie wątpliwości zostały rozwiane - zaznaczył minister.
Podkreślił, że jest to bardzo potrzebna nowelizacja "by szkoła mogła uczyć zgodnie z prawem rodziców do wychowania dzieci z ich światopoglądem". Jak mówił, nowelizacja nie budzi wątpliwości w wielu miejscach, takich jak Nowa Sarzyna, gdzie był w piątek, jak Goszczanów, czy Sieradz. - Natomiast budzi wątpliwości w wielkich miastach zarządzanych przez Platformę Obywatelską, gdzie ta ideologia lewacka, neomarksistowska, ta rewolucja światopoglądowa, seksualna miała wchodzić również - po uczelniach i instytucjach kultury - również do szkół i tam wchodziła różnymi Pontonami i innymi tego rodzaju stowarzyszeniami. I to chcemy powstrzymać, i dlatego tam jest krzyk - dodał Czarnek.
Piontkowski: Debata miała charakter bardzo polityczny
W Senacie był wiceminister edukacji narodowej Dariusz Piontkowski. Jego zdaniem nowela "zawierała szereg zapisów bardzo korzystnych dla szkół, nauczycieli, dyrektorów, rodziców i samych uczniów". - Pozwala rodzicom uzyskać szerszą informację na temat oferty przygotowywanej przez organizacje i stowarzyszenia, które chcą prowadzić zajęcia dla dzieci - podkreślał jeszcze przed senackim głosowaniem Piontkowski.
Jak mówił, "to rodzic ostatecznie będzie decydował o tym, czy jego dziecko skorzysta z oferty organizacji pozarządowych, czy nie". - Do pomocy będzie miał dodatkowo opinie Rady Rodziców, kuratora oświaty, które m.in stwierdzą, czy oferta organizacji pozarządowych jest odpowiednia do wieku ucznia, do jego możliwości psychofizycznych - zaznaczył wiceminister.
Według niego, "ustawa w żaden sposób nie ogranicza samorządu". - Przyznaje jedynie kuratorowi oświaty w ramach nadzoru pedagogicznego możliwość wyegzekwowania przepisów, gdyby dyrektor szkoły nie chciał realizować zaleceń, które mówią o przestrzeganiu prawa - podkreślił Piontkowski.
Wiceminister stwierdził, że "debata miała charakter bardzo polityczny". - Państwo senatorowie nie kryli tego, że tak naprawdę ich pozycja polityczna decyduje o tym, jaki mają pogląd na ten projekt ustawy - powiedział wiceminister.
Komisje - przeciw
We wtorek za odrzuceniem noweli opowiedziała się senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. W styczniu za odrzuceniem nowelizacji opowiedziały się także senackie Komisje: Nauki, Edukacji i Sportu oraz Obrony Narodowej.
Zgodnie z nowelizacją dyrektor szkoły lub placówki będzie miał obowiązek – nie później niż na dwa miesiące przed rozpoczęciem zajęć prowadzonych przez stowarzyszenia lub organizacje – uzyskać szczegółową informację o planie działania na terenie szkoły, konspekt zajęć i materiały wykorzystywane na oferowanych zajęciach, a także uzyskać pozytywną opinię kuratora oświaty dla działań takiej organizacji w szkole lub w placówce. Kurator będzie miał 30 dni na wydanie opinii. Udział ucznia w zajęciach prowadzonych przez stowarzyszenia lub organizacje będzie wymagał pisemnej zgody rodziców niepełnoletniego ucznia lub pełnoletniego ucznia. Z procedury tej wyłączono organizacje harcerskie.
W noweli zapisano też, że jeśli dyrektor szkoły lub placówki oświatowej nie zrealizuje zaleceń wydanych przez kuratora oświaty, będzie on mógł wezwać go do wyjaśnienia, dlaczego tego nie zrobił. Jeśli dyrektor nadal nie będzie realizował zaleceń, kurator może wystąpić do organu prowadzącego szkołę lub placówkę z wnioskiem o odwołanie dyrektora w czasie roku szkolnego, bez wypowiedzenia. Organ prowadzący będzie miał 14 dni na odwołanie dyrektora, jeżeli tego nie zrobi, to powierzenie stanowiska dyrektora wygaśnie 14 dni po otrzymaniu wniosku. W nowelizacji nie przewidziano drogi odwołania się.
Nowelizacja wzmacnia również pozycję kuratora oświaty, jeśli chodzi o wspólne kompetencje organu prowadzącego i organu nadzoru pedagogicznego. Wszędzie tam, gdzie do tej pory wymagana była opinia kuratora, zapisano, że musi być to opinia pozytywna. Do ustawy wprowadzono katalog warunków, jakie muszą być spełnione, by organ prowadzący mógł zlikwidować szkołę lub placówkę.
Wzmocniono też nadzór nad szkołami i placówkami niepublicznymi. Kurator będzie mógł wydać osobie prowadzącej taką szkołę lub placówkę polecenie niezwłocznego umożliwienia wykonania czynności dotyczących nadzoru pedagogicznego.
Nowela wprowadza też możliwość prowadzenia nauki zdalnej z innych powodów, niż Covid-19, o ile zawieszenie zajęć stacjonarnych trwa dłużej niż dwa dni. Daje też możliwość organizowania zdalnego nauczania dla uczniów objętych indywidualnym nauczaniem lub uczniów hospitalizowanych.
Zawiera także przepisy dotyczące funkcjonowania filii szkół artystycznych i oddziałów przysposobienia wojskowego w szkołach ponadpodstawowych.
W noweli rozszerzono katalog zbierania informacji w Systemie Informacji Oświatowej o zadania dotyczące działań szkoły wobec uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zajęć rewalidacyjnych oraz dzieci z opinią o wczesnym wspomaganiu rozwoju.
Wprowadzono też zapisy, zgodnie, z którymi minister edukacji i nauki umożliwienia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzanie analiz przyczyn nieobecności nauczycieli w pracy z powodu urlopu macierzyńskiego lub czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, w tym monitorowania przyczyn, skali oraz cykliczności nieobecności w oparciu o dane z Systemu Informacji Oświatowej. Dane mają posłużyć też do badań, prognoz lub opracowań dotyczących nieobecności nauczycieli w pracy wskutek choroby, a także szacowania skutków finansowych zmian przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych. Nowelizacja zawiera też przepisy dotyczące funkcjonowania filii szkół artystycznych i oddziałów przysposobienia wojskowego w szkołach ponadpodstawowych.
Nowelizację Prawa oświatowego krytykuje m.in. opozycja, samorządowcy oraz organizacje społeczne.
