rozwiń ›

To długo wyczekiwana modyfikacja, która realnie wspiera zdrowie i dobre samopoczucie pedagogów w kluczowym momencie ich życia. Zamiast mierzyć się z wyzwaniami ostatnich miesięcy pracy w szkole, można będzie skupić się na regeneracji i zadbać o siebie przed zasłużonym odpoczynkiem.

Urlop zdrowotny nauczyciela. Co oznacza nowa regulacja od 2025?

Dotychczas urlop dla poratowania zdrowia był dostępny w różnych okresach kariery zawodowej nauczyciela, jednak możliwość jego wykorzystania tak blisko emerytury stanowi nowość. Głównym celem tego świadczenia jest poprawa stanu zdrowia nauczyciela, co w przypadku osób u progu przejścia na emeryturę jest szczególnie istotne.

Reklama

Od 1 września 2025 roku, jeśli do uzyskania prawa do emerytury brakuje Ci mniej niż 12 miesięcy, możesz złożyć wniosek o urlop dla poratowania zdrowia, który zostanie ukierunkowany na:

•Leczenie uzdrowiskowe. To szansa na skorzystanie z profesjonalnych zabiegów i terapii w uzdrowiskach, które pomagają w walce z różnymi dolegliwościami i poprawiają ogólną kondycję organizmu;

Reklama

•Rehabilitację uzdrowiskową. Jeśli borykasz się z problemami narządu ruchu, po przebytej chorobie czy po prostu potrzebujesz intensywnej fizjoterapii, rehabilitacja w warunkach uzdrowiskowych może przynieść ogromną ulgę i poprawę sprawności;

Urlop dla poratowania zdrowia przed emeryturą. Dlaczego ta zmiana jest ważna?

Ta nowa regulacja stanowi realną dbałość o zdrowie seniorów-nauczycieli. Lata pracy w zawodzie nauczyciela to ogromne obciążenie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Możliwość regeneracji tuż przed emeryturą to konkretna troska o dobrostan nauczycieli, którzy często odchodzą na emeryturę wyczerpani. Urlop ten ułatwia również płynne przejście na emeryturę, pozwalając na stopniowe wyciszenie się i przygotowanie do nowego etapu życia, bez nagłego zerwania z wieloletnią rutyną. Może to znacząco zmniejszyć stres i pomóc w adaptacji do nowej rzeczywistości. Ponadto, jest to forma wyceny zasług i docenienia wkładu nauczycieli w edukację, dając im komfort i możliwość zadbania o siebie po dekadach poświęconych kształtowaniu młodych pokoleń.

Urlop dla nauczycieli. Jak skorzystać z nowego prawa?

Aby skorzystać z tej możliwości, konieczne będzie spełnienie warunków określonych w znowelizowanej Karcie Nauczyciela oraz przedstawienie zaświadczenia lekarskiego wskazującego na potrzebę leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej. Szczegółowe zasady i procedury wnioskowania będą dostępne w szkołach oraz w placówkach medycyny pracy.

Jeśli jesteś nauczycielem i zbliża się Twój czas na emeryturę, koniecznie sprawdź, czy kwalifikujesz się do tej nowej formy wsparcia. To doskonała okazja, by zadbać o swoje zdrowie i rozpocząć zasłużony odpoczynek w pełni sił!

Przepisy prawne. Urlop dla poratowania zdrowia nauczyciela

Urlop dla poratowania zdrowia dla nauczycieli regulują głównie dwa akty prawne:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela

To podstawowy akt prawny, który kompleksowo określa zasady zatrudniania, wynagradzania i uprawnień nauczycieli, w tym również zasady udzielania urlopu dla poratowania zdrowia.

Kluczowe przepisy dotyczące urlopu dla poratowania zdrowia znajdują się w art. 73 Karty Nauczyciela. Artykuł ten określa m.in.:

• Warunki przyznania urlopu:

- zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony,

- przepracowanie nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,

- urlop jest udzielany w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę;

•Wymiar urlopu. Jednorazowo nie może przekroczyć roku. Łączny wymiar urlopu dla poratowania zdrowia w okresie całego zatrudnienia nauczyciela nie może przekraczać 3 lat;

•Prawo do wynagrodzenia. W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych;

•Zakaz pracy zarobkowej. Nauczyciel w trakcie urlopu nie może podejmować pracy zarobkowej. W przypadku podjęcia takiej działalności, dyrektor szkoły odwołuje go z urlopu, a nauczyciel jest zobowiązany do zwrotu wynagrodzenia za okres, w którym pobierał urlop, wykonując pracę;

•Procedura. Dyrektor szkoły na pisemny wniosek nauczyciela wydaje skierowanie na badanie lekarskie;

•Nowa regulacja od 1 września 2025 r. Zgodnie z planowaną zmianą, nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia będzie mógł być udzielony na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową, jednak nie na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne.

2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia

To rozporządzenie wykonawcze do Karty Nauczyciela. Określa ono szczegółowo:

•Zakres i tryb przeprowadzania badania lekarskiego. Opisuje, jak lekarz (obecnie lekarz medycyny pracy, a nie lekarz pierwszego kontaktu, jak było to wcześniej) ma przeprowadzić badanie w celu orzeczenia o potrzebie udzielenia urlopu. Obejmuje to badanie podmiotowe i przedmiotowe, z uwzględnieniem ogólnego stanu zdrowia, oceny układu krążenia, układu ruchu, układu nerwowego, układu oddechowego oraz narządu mowy. Lekarz może zlecić dodatkowe badania lub konsultacje specjalistyczne;

•Wzór skierowania na badanie lekarskie. Określa, jak powinno wyglądać skierowanie wydawane przez dyrektora szkoły;

•Wzór orzeczenia lekarskiego. Precyzuje formularz, na którym lekarz wydaje orzeczenie o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia.

•Zasady odwoływania się od orzeczenia. Zarówno nauczycielowi, jak i dyrektorowi szkoły przysługuje prawo do odwołania od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy.

Te dwa akty prawne tworzą kompleksową podstawę prawną dla udzielania i korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia przez nauczycieli. Warto zawsze odwoływać się do ich aktualnych tekstów (np. w Dzienniku Ustaw), ponieważ przepisy mogą podlegać nowelizacjom.

Urlop zdrowotny przed emeryturą. Kluczowe przepisy nowelizacji

"Nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne."

Ta istniejąca regulacja w połączeniu z planowanym dodaniem możliwości wykorzystania urlopu na cele uzdrowiskowe (co wynika z planowanych zmian w ust. 1 art. 73) pozwala na korzystanie z tego świadczenia w ściśle określony sposób tuż przed emeryturą. Wcześniej problemem było to, że nabycie uprawnień emerytalnych, nawet jeśli nauczyciel nie planował od razu z nich korzystać, mogło uniemożliwić lub skrócić urlop dla poratowania zdrowia. Planowane zmiany mają to uściślić i zapewnić, że nauczyciele będą mogli zregenerować siły przed przejściem na emeryturę, korzystając właśnie z leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji.

Warunki przyznania urlopu dla poratowania zdrowia od 1 września 2025

Podstawowe warunki (które pozostają bez zmian):

•Zatrudnienie. Nauczyciel musi być zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony;

•Staż pracy. Musi przepracować nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć;

oWażna zmiana od 1 września 2025. Z Karty Nauczyciela ma zniknąć zdanie, które wymagało, aby ten siedmioletni okres pracy przypadał bezpośrednio przed datą rozpoczęcia pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia. To oznacza, że nieprzerwany staż będzie liczony ogólnie, co może ułatwić skorzystanie z urlopu po dłuższej przerwie w pracy nauczyciela.

•Cel urlopu (od 1 września 2025 – rozszerzony). Urlop jest udzielany w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia:

- choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej,

- choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę,

- lub na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową. (To jest nowość, szczególnie istotna dla nauczycieli u progu emerytury).

•Orzeczenie lekarskie. O potrzebie udzielenia urlopu orzeka lekarz medycyny pracy (z jednostki, z którą szkoła ma zawartą umowę). Lekarz ten wydaje orzeczenie na podstawie przeprowadzonego badania oraz dokumentacji medycznej.

•Brak pracy zarobkowej. Nauczyciel w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nie może podejmować pracy zarobkowej ani wykonywać osobiście innej działalności zarobkowej. Złamanie tego zakazu skutkuje odwołaniem z urlopu i koniecznością zwrotu wynagrodzenia;

•Specyficzny warunek dotyczący urlopu przed emeryturą (także od 1 września 2025). Jeśli nauczycielowi do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia (w tym na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową) może być udzielony, ale nie na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne.

Podsumowując, aby otrzymać urlop dla poratowania zdrowia od 1 września 2025 r., nauczyciel musi:

• mieć umowę o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze,

• przepracować co najmniej 7 lat w szkole (bez konieczności, by ten okres był bezpośrednio przed urlopem, co jest nowością),

• posiadać orzeczenie lekarza medycyny pracy wskazujące na potrzebę leczenia (z powodu choroby związanej z pracą lub ryzykiem zawodowym, lub na leczenie/rehabilitację uzdrowiskową),

• nie planować podjęcia pracy zarobkowej w trakcie urlopu,

• jeśli jest tuż przed emeryturą (mniej niż rok), urlop będzie trwał maksymalnie do miesiąca poprzedzającego miesiąc nabycia uprawnień emerytalnych.