Ministerstwo wyjaśnia zasady zatrudniania nauczycieli. Co się zmieni?

Kiedy szkoła może zatrudnić nauczyciela na czas określony?

Kwestia zatrudniania nauczycieli na umowy terminowe była przedmiotem interpelacji poselskiej skierowanej do Ministerstwa Edukacji. W imieniu resortu odpowiedzi udzielił wiceminister Henryk Kiepura, podkreślając, że możliwość takiej formy zatrudnienia wynika wprost z przepisów Karty nauczyciela.

Jak wyjaśnił:

„Zgodnie z przepisem ustawy Karta nauczyciela, w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy z nauczycielem początkującym, nauczycielem mianowanym lub nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony”.

To właśnie organizacja pracy, nagłe braki kadrowe lub długotrwałe nieobecności nauczycieli są przesłanką pozwalającą dyrektorowi nawiązać umowę na czas określony – niezależnie od stopnia awansu zawodowego pracownika.

Wyjątek od zasady zatrudnienia bezterminowego

Wiceminister przypomniał również, że przepis ten stanowi wyjątek od generalnej zasady, według której nauczyciel mianowany lub dyplomowany powinien być – w miarę możliwości kadrowych – zatrudniony na czas nieokreślony. Jeśli jednak szkoła nie jest w stanie zaoferować pełnego etatu, wówczas dopuszczalne jest zatrudnienie na czas nieokreślony, ale w niepełnym wymiarze zajęć.

Rola dyrektora w doborze formy zatrudnienia

W odpowiedzi na interpelację podkreślono również, że to właśnie dyrektor szkoły odpowiada za dobór właściwej formy nawiązania stosunku pracy:

„[…] dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o pracę lub mianowania na stanowisku zgodnym z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodnie z posiadanym przez nauczyciela stopniem awansu zawodowego.”

Oznacza to, że dyrektor musi każdorazowo brać pod uwagę zarówno kwalifikacje nauczyciela, jak i aktualne potrzeby organizacyjne placówki.

Jak okres zatrudnienia wpływa na prawo do urlopu?

Wiceminister odniósł się również do kwestii wymiaru urlopu nauczycielskiego, który zależy od czasu trwania zatrudnienia w danym roku szkolnym. Przypomniał:

„W myśl przepisu ustawy Karta nauczyciela nauczyciel zatrudniony przez cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze i na zasadach określonych w art. 64 ust. 1 ww. ustawy”.

Jeżeli jednak nauczyciel pracował krócej niż 10 miesięcy, urlop przysługuje mu proporcjonalnie do okresu, w którym prowadził zajęcia.

Umowa powinna umożliwiać wykorzystanie urlopu

Henryk Kiepura zaznaczył, że dyrektor powinien zawierać umowy w taki sposób, by nauczyciel mógł faktycznie wykorzystać urlop podczas ferii.

Jak podkreślił, jeśli pedagog prowadzi zajęcia do końca roku szkolnego, umowa powinna obejmować także okres ferii, by urlop mógł zostać wykorzystany „w naturze”.

Ponad 100 tysięcy umów terminowych w szkołach

Resort podał także aktualne dane dotyczące struktury zatrudnienia. Według bazy SIO na dzień 12 listopada 2025 r. w roku szkolnym 2024/2025 zawarto 106 907 umów na czas określony, co pokazuje skalę stosowania tej formy zatrudnienia w oświacie.