Rewolucja w polskiej szkole. Zmiany w programach nauczania i terminach egzaminów

Dlaczego egzamin ósmoklasisty zmienia termin?

Zmiana terminu egzaminu ósmoklasisty ma usprawnić proces rekrutacji do szkół średnich i nie tylko. Kwietniowy termin egzaminu ósmoklasisty nie będzie już kolidował z maturami. Dzięki temu Centralna Komisja Egzaminacyjna będzie mogła ogłosić wyniki egzaminów ósmoklasisty w połowie czerwca. To z kolei da uczniom i rodzicom więcej czasu na weryfikację wyników i wglądy w prace, zanim zakończy się rekrutacja do szkół ponadpodstawowych. Zmiana terminu pozwoli również na wcześniejsze ogłaszanie wyników egzaminu maturalnego.

Rusza reforma edukacji

Przeniesienie egzaminu to tylko jeden z elementów kompleksowej reformy, która ma zmienić polską szkołę. MEN opiera reformę na dokumencie "Profil absolwenta i absolwentki. Droga do zmian w edukacji.", który określa kluczowe kompetencje, jakie uczniowie powinni zdobywać na poszczególnych etapach nauki.

Instytut Badań Edukacyjnych zidentyfikował, że polska szkoła dobrze buduje wiedzę, ale brakuje jej w budowaniu umiejętności praktycznych i "sprawczości" uczniów, czyli ich zdolności do wykorzystywania wiedzy poza szkołą i czerpania radości z nauki. IBE-PIB pracuje nad nową podstawą programową, która będzie skupiona na budowaniu kompetencji, będzie spójna, elastyczna i pisana językiem efektów uczenia się. Celem jest stworzenie szkoły, która zapewni uczniom wiedzę (rozumienie świata), kompetencje (zdolność działania) i sprawczość (motywację do działania).

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Reforma będzie wprowadzana stopniowo, aby system miał czas się dostosować.

• Od 1 września 2026 r.: Zmiany obejmą wychowanie przedszkolne i klasy I i IV szkoły podstawowej.
• Od 1 września 2027 r.: Reforma dotrze do szkół ponadpodstawowych (klasy I liceów, techników i szkół branżowych I stopnia oraz szkół policealnych).
• Od 1 września 2030 r.: Zmiany obejmą branżową szkołę II stopnia.
• Stare podstawy: W pozostałych klasach, do zakończenia cyklu kształcenia, będą obowiązywać dotychczasowe podstawy programowe.

Inne ważne zmiany

Projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe zawiera też inne, istotne modyfikacje:

• Teleinformatyczny system dla MOW: Powstanie nowy system teleinformatyczny wspierający funkcjonowanie młodzieżowych ośrodków wychowawczych.
• Mniej biurokracji dla szkół: Kurator oświaty nie będzie już musiał opiniować arkuszy organizacji szkół i placówek. Od roku szkolnego 2026/2027 zatwierdzać je będzie wyłącznie organ prowadzący.
• Kapituła Profesorów Oświaty: Zmienią się zasady powoływania Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty.
• Ocenianie w klasach mundurowych: Uczniowie oddziałów przygotowania wojskowego i mundurowych będą otrzymywać oceny bieżące i klasyfikacyjne z tych zajęć. Roczna ocena z tych przedmiotów nie wpłynie jednak na promocję do kolejnej klasy.
• Wsparcie dla podręczników: Ustalono limity wydatków na podręczniki i materiały edukacyjne dla szkół podstawowych i artystycznych na kolejne 10 lat (2026–2035).