Nauczyciele, którzy 1 września 2024 r. uzyskali prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 88a Karty Nauczyciela, stracą prawo do rocznego, płatnego urlopu dla poratowania zdrowia. To efekt przepisów dotyczących tzw. emerytur czarnkowych. Wynika z nich, że jeśli nauczyciel nie chce skorzystać z wcześniejszej emerytury, ale jest już do niej uprawniony, nie będzie mógł skorzystać z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia.
MEN sygnalizował już wcześniej takie stanowisko w odpowiedzi na interpelację. Wiceminister Henryk Kiepura podkreślił, że mimo zgłaszanych wątpliwości i apeli środowiska nauczycielskiego resort nie planuje nowelizacji przepisów. To duży zawód dla nauczycieli.
"W ust. 2 ustawodawca ogranicza prawo do urlopu nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok. Urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Nie jest to nowe rozwiązanie, obowiązuje ono od czasu wprowadzenia ustawy – Karta Nauczyciela. Pierwotnie przepis znajdował się w art. 73 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, natomiast od 2024 r. został przeniesiony do ust. 2 ww. artykułu i stanowi odrębną jednostkę redakcyjną" – napisał Henryk Kiepura, wiceminister edukacji.
MEN nie zamierza zmienić przepisu. W przyszłym roku 80 tysięcy nauczycieli straci uprawnienie do urlopu dla poratowania zdrowia – podkreśliła na konferencji prasowej Urszula Woźniak, wiceprezes ZNP
Emerytura dla nauczycieli
Zgodnie z wyjaśnieniami wiceministra, na emeryturę po rozwiązaniu stosunku pracy, bez względu na wiek, mogą przejść nauczyciele począwszy od dnia:
- 1 września 2024 r. – nauczyciele urodzeni przed dniem 1 września 1966 r.;
- 1 września 2025 r. – nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.;
- 1 września 2026 r. – nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1969 r.
Jak podaje Ministerstwo Edukacji Narodowej ograniczenia w przyznawaniu urlopu dla poratowania zdrowia nie zależą od tego, na jaką emeryturę nauczyciel ma prawo przejść. Nie ma znaczenia, czy nauczyciel nabył prawo do powszechnej emerytury po osiągnięciu odpowiedniego wieku, czy do wcześniejszej emerytury na nowych zasadach. Taką interpretację potwierdził też Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 2007 r. (sygn. I PK 262/06).
Na leczenie sanatoryjne lub pobyt uzdrowiskowy
Obecnie projekt zakłada, że nauczyciele mieliby prawo do skorzystania z płatnego urlopu, ale tylko na leczenie sanatoryjne lub pobyt uzdrowiskowy. Jest to jednak znacznie krótszy urlop niż dla poratowania zdrowia, który może trwać nawet rok. Związkowcy zamierzają przedyskutować jeszcze z przedstawicielami MEN kwestię sposobu rozwiązania sprawy przywrócenia możliwości wzięcia urlopu dla poratowania zdrowia przez nauczycieli, którzy osiągnęli wiek uprawniający ich do skorzystania z wcześniejszej emerytury na podstawie art. 88a Karty Nauczyciela.
Urlop dla poratowania zdrowia. Dla kogo?
Z urlopu dla poratowania zdrowia może po raz pierwszy skorzystać nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Okres siedmioletniej pracy w szkole uważa się za nieprzerwany, jeżeli nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole.