rozwiń ›

Nauczyciele, którzy 1 września 2024 r. uzyskali prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 88a Karty nauczyciela, mogą stracić prawo do rocznego, płatnego urlopu dla poratowania zdrowia. Dzieje się tak w efekcie przepisów dotyczących tzw. emerytur czarnkowych. Wynika z nich, że jeśli nauczyciel nie chce skorzystać z wcześniejszej emerytury, ale jest już do niej uprawniony, nie będzie mógł skorzystać z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia.

Gabriela Lenartowicz, posłanka KO, napisała do MEN interpelację, w której poprosiła o informacje dotyczące wcześniejszej emerytury nauczycieli i urlopów dla poratowania zdrowia. Chciała się dowiedzieć czy:

  • dyrektor szkoły może udzielić urlopu nauczycielowi, który nabywa prawo do wcześniejszej emerytury od 1 września 2024 r.,
  • czy dyrektor, który udzielił takiego urlopu, narusza przepisy i może ponieść konsekwencje,
  • kto formalnie potwierdza, czy nauczyciel nabył prawo do wcześniejszej emerytury,
  • czy ministerstwo planuje zmiany przepisów, aby rozwiać wątpliwości nauczycieli i dyrektorów.

Urlop dla poratowania zdrowia. MEN rozwiewa nadzieje

Związek Nauczycielstwa Polskiego proponował zmianę przepisów, w taki sposób, aby nauczyciele, którzy zyskają w tym roku prawo do wcześniejszej emerytury, nie stracili możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Teraz te nadzieje rozwiewa MEN.

Reklama

W odpowiedzi na interpelację posłanki Gabrieli Lenartowicz, Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśliło, że nie widzi podstaw do zmiany regulacji. Resort przypomniał, że to dyrektor szkoły odpowiada za ocenę sytuacji nauczyciela w oparciu o dokumentację pracowniczą - podaje Strefa Edukacji.

"W ust. 2 ustawodawca ogranicza prawo do urlopu nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok. Urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Nie jest to nowe rozwiązanie, obowiązuje ono od czasu wprowadzenia ustawy – Karta Nauczyciela. Pierwotnie przepis znajdował się w art. 73 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, natomiast od 2024 r. został przeniesiony do ust. 2 ww. artykułu i stanowi odrębną jednostkę redakcyjną" – napisał Henryk Kiepura, wiceminister edukacji.

Ograniczenia w przyznawaniu urlopu dla poratowania zdrowia

Reklama

Jak podaje Ministerstwo Edukacji Narodowej ograniczenia w przyznawaniu urlopu dla poratowania zdrowia nie zależą od tego, na jaką emeryturę nauczyciel ma prawo przejść. Nie ma znaczenia, czy nauczyciel nabył prawo do powszechnej emerytury po osiągnięciu odpowiedniego wieku, czy do wcześniejszej emerytury na nowych zasadach. Taką interpretację potwierdził też Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 2007 r. (sygn. I PK 262/06).

Zgodnie z przepisami, to dyrektor szkoły lub placówki odpowiada za sprawdzenie, czy nauczyciel spełnia warunki formalne do uzyskania urlopu dla poratowania zdrowia. Powinien to zrobić w oparciu o akta osobowe nauczyciela, których prowadzenie jest jednym z jego podstawowych obowiązków jako pracodawcy.

Część nauczycieli straci uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia

MEN podkreślił że mimo zgłaszanych wątpliwości i apeli środowiska nauczycielskiego nie planuje nowelizacji przepisów. "W opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej nie ma potrzeby zmian we wskazanym zakresie" – czytamy w odpowiedzi na interpelację. To duży zawód dla nauczycieli. Ta ustawa spowoduje, że w przyszłym roku 80 tysięcy nauczycieli straci uprawnienie do urlopu dla poratowania zdrowia – powiedziała Urszula Woźniak, wiceprezes Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Z ostatnich danych udostępnionych przez MEN wynika, że ze stażowej emerytury skorzystało 216 nauczycieli. Zdecydowanie większym zainteresowaniem cieszą się świadczenie kompensacyjne.

Związkowcy się nie poddają

Związkowcy jednak nie traktują odpowiedzi wiceministra jako ostatecznej. Dalej zamierzają walczyć o zmianę przepisów. Konsekwentnie uważamy, że przesłanka, która uniemożliwia nauczycielowi pracującemu skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia, dlatego że nabył uprawnienie do wcześniejszej emerytury i z niej nie korzysta, powinna być w całości zniesiona. I tego będziemy się od MEN domagali - powiedział Sławomir Wittkowicz, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego "Forum - Oświata", cytowany przez Portal Samorządowy.

Rozmowy z MEN nie przyniosły przełomu

Na razie jednak rozmowy z MEN nie przyniosły przełomu. Jak podaje Portal Samorządowy ostatnie posiedzenie Podzespołu ds. oświaty przy Radzie Dialogu Społecznego nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Związkowcy nie przekonali wiceminister Katarzyny Lubnauer. Według relacji związkowców powiedziała ona, że jak ktoś jest na leczeniu sanatoryjnym czy uzdrowiskowym, to jednak po nim wraca do pracy, a jak jest nauczycielem, który ma uprawnienia do emerytury, to nie ma pewności, czy po urlopie dla poratowania zdrowia wróci do pracy.

Zmiany w Karcie Nauczyciela

Nauczyciele liczą na to, że ich postulaty dotyczące urlopów dla poratowania zdrowia i emerytur zostaną uwzględnione w Karcie Nauczyciela. Kończą się prace na temat projektu nowelizacji tego dokumentu. W piątek 20 marca został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji, natomiast 21 trafił do konsultacji.

Na leczenie sanatoryjne lub pobyt uzdrowiskowy

Obecnie projekt zakłada, że nauczyciele mieliby prawo do skorzystania z płatnego urlopu, ale tylko na leczenie sanatoryjne lub pobyt uzdrowiskowy. Jest to jednak znacznie krótszy urlop niż dla poratowania zdrowia, który może trwać nawet rok. Związkowcy zamierzają przedyskutować jeszcze z przedstawicielami MEN kwestię sposobu rozwiązania sprawy przywrócenia możliwości wzięcia urlopu dla poratowania zdrowia przez nauczycieli, którzy osiągnęli wiek uprawniający ich do skorzystania z wcześniejszej emerytury na podstawie art. 88a karty nauczyciela.

Urlop dla poratowania zdrowia. Dla kogo?

Z urlopu dla poratowania zdrowia może po raz pierwszy skorzystać nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Okres siedmioletniej pracy w szkole uważa się za nieprzerwany, jeżeli nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole.