Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" zaapelowała do MEN o pilne rozwiązanie problemu godzin ponadwymiarowych. Chodzi o sytuację nauczycieli, których klasa pojechała m.in. na wycieczkę szkolną, a nauczycielowi nie zostają przydzielone żadne zajęcia w tym dniu. Teraz te godziny są nieodpłatne.

Nauczyciele znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej

Wszystko zmieniło się po znowelizowaniu Karty nauczyciela. "Pracownicy oświaty w skutek nowelizacji przepisów dotyczących wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe od 1 września 2025 r. znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji materialnej" - alarmuje związek.

Reklama

W tej sprawie interweniował także ZNP. Jak argumentują związkowcy nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie, gdy pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, a przeszkoda leży po stronie pracodawcy, który odpowiada za organizację pracy szkoły w tym pracę nauczyciela. "Wycieczka, co do zasady, powinna być wpisana do planu pracy szkoły, a więc ryzyko organizacyjne obciąża pracodawcę, nie nauczyciela" - uważają związkowcy.

"Opisaliśmy wszystkie nieprawidłowości i sytuacje jakie obecnie występują. Przypomnieliśmy także nasz postulat z kwietnia tego roku, by nauczyciel miał prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych w wypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć: - poinformował ZNP.

Reklama

Ministerstwo zamierza wydać komunikatdotyczący nowelizacji Karty w zakresie godzin ponadwymiarowych w najbliższych dniach. ZNP przedstawił jednak wykładnię przepisów MEN w tej sprawie, przekazaną podczas spotkania. Prawdopodobnie takie samo stanowisko zostanie zawarte w komunikacie.

Nauczyciele mieli płacone niezgodnie z prawem?

ZNP przekazał, że przepis, by nauczyciel miał prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych w wypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć został z ustawy usunięty w lipcu 1992 r., w związku z czym ten obszar nie był uregulowany w ustawie i brak było delegacji ustawowej do uregulowania go w regulaminach wynagradzania.

Przedstawiciele MEN zauważyli, że w związku z takim stanem prawnym, niektóre organy prowadzące wypłacały nauczycielom wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe bez oparcia w przepisach prawa. Nie zgodził się z tym ZNP.

Przedstawił trzy interpretacje MEN i jedną odpowiedź na interpelację poselską z lat 2009 – 2013, w których ministerstwo wprost wskazywało, że nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, gdy niezrealizowanie tych godzin nastąpiło na skutek nieobycia się zajęć lekcyjnych nie z winy nauczyciela. Zdaniem ZNP, nie może więc być mowy o wypłacaniu wynagrodzenia z naruszeniem przepisów prawa.

Godziny ponadwymiarowe. Wykładnia MEN

Przedstawiciele MEN przekazali, że nauczyciel zachowa prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe jeżeli prowadził zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze z uczniami:

  • w dniu rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego
  • Dniu Edukacji Narodowej
  • w czasie rekolekcji,
  • podczas wycieczki,
  • zawodów sportowych,
  • imprez szkolnych,
  • wtedy gdy nadzorował np. przeprowadzenie egzaminu ósmoklasisty.

Jak przekazał ZNP, liczba godzin ponadwymiarowych, za które przysługuje wynagrodzenie w takim tygodniu, nie może być większa niż liczba godzin ponadwymiarowych przydzielonych nauczycielowi do realizacji w danym okresie roku szkolnego. W tygodniach kiedy występują dni, w których dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć pomniejsza się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć o 1/5 lub 1/4.Oznacza to, że np. za dni dyrektorskie czy dni w przerwach świątecznych lub DEN, gdy nie zaplanowano zajęć za każdy taki dzień pensum pomniejsza się o 1/5 lub 1/4.