Jak informuje MEN, dokument ma na celu wdrożenie w szkołach reformy programowej w zakresie wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego, opartej na dokumencie pt. "Profil absolwenta i absolwentki. Droga do zmian w edukacji". Zmiany będą wprowadzane począwszy od roku szkolnego 2026/2027.
"Celem zmiany jest stworzenie szkoły przyjaznej i wymagającej, dzięki której każdy uczeń zdobędzie wiedzę (rozumienie świata), kompetencje (zdolność działania) oraz sprawczość (siłę i motywację do działania)" - czytamy na stronie resortu edukacji.
Etapy reformy edukacji
Zmiany proponowane w projekcie ustawy zostały przygotowane przy założeniu, że nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla poszczególnych typów szkół będzie wdrażana sukcesywnie:
- od 1 września 2026 r. w przypadku wychowania przedszkolnego i szkoły podstawowej (klasy I, IV),
- od 1 września 2027 r. w szkołach ponadpodstawowych (klasie I liceum ogólnokształcącego i technikum, klasie I branżowej szkoły I stopnia i szkole policealnej),
- od 1 września 2030 r. w branżowej szkole II stopnia.
Jednocześnie w pozostałych klasach poszczególnych typów szkół będą obowiązywać, do zakończenia cyklu kształcenia, obecne podstawy programowe kształcenia ogólnego oraz dotychczasowe ramowe plany nauczania dla publicznych szkół.
Konsekwencją tych zmian są zmiany przepisach ustawy – Prawo oświatowe oraz przepisach ustawy o systemie oświaty, odwołujących się do podstawy programowej, w szczególności w przepisach dotyczących oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów.
Zmiany na maturach i egzaminach ósmoklasisty
Projekt ustawy obejmuje również kilka innych zmian, niemających związku z przygotowywaną reformą programową, jak np.:
- określenie zasad prowadzenia systemu teleinformatycznego umożliwiającego wspieranie funkcjonowania młodzieżowych ośrodków wychowawczych, koordynowanie nadzoru pedagogicznego nad tymi ośrodkami oraz badanie warunków i działań w zakresie wychowania i resocjalizacji wychowanków;
- rezygnacja z obowiązku opiniowania przez kuratora oświaty arkuszy organizacji publicznych szkół i placówek. Będą zatwierdzane wyłącznie przez organ prowadzący, bez konieczności opiniowania przez kuratora oświaty. Zmiana w tym zakresie będzie miała zastosowanie do opiniowania arkuszy na rok szkolny 2026/2027;
- zmiany w ustawie – Karta Nauczyciela dotyczące powoływania Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty oraz trybu jej pracy;
- zmianę w zakresie oceniania i klasyfikowania uczniów w oddziałach przygotowania wojskowego oraz oddziałach o profilu mundurowym. Od roku szkolnego 2026/2027 uczniowie realizujący zajęcia z przygotowania wojskowego oraz zajęcia z przygotowania do podjęcia służby w Policji i Straży Granicznej będą otrzymywali z tych zajęć oceny bieżące i klasyfikacyjne, z tym, że roczna ocena klasyfikacyjna z tych zajęć nie będzie miała wpływu na promocję ucznia do klasy programowo wyższej lub na ukończenie szkoły;
- zmiany dotyczące szkół artystycznych, w szczególności w zakresie oceniania i klasyfikowania, przygotowane przez MKiDN;
- powrót (od roku szkolnego 2026/2027) do kwietniowego terminu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, co pozwoli ogłosić wyniki tego egzaminu np. w połowie czerwca i umożliwi przeprowadzenie wglądów i weryfikację sumy uzyskanych punktów przed zakończeniem postępowania rekrutacyjnego do szkół ponadpodstawowych. Oprócz tego terminy wglądów do prac egzaminacyjnych egzaminu ósmoklasisty nie będą pokrywać się z terminami wglądu do prac egzaminu maturalnego, co umożliwi również wcześniejsze ogłaszanie wyników egzaminu maturalnego;