>>> Matura bez ból na Facebooku. Polub, a nic Cię nie ominie >>>
Kiedy Polska wyprzedziła europejskie wydarzenia?
Maturowo
Po upadku powstania listopadowego wznowienie konspiracji niepodległościowych nastąpiło z inicjatywy emigrantów i przy pomocy emisariuszy. Kolejno trzy organizację emigracyjne inspirowały spiski krajowe:
Wiodąca rola wychodźstwa była widoczna aż do lat 40. XIX w., choć w kraju także wyrośli wybitni działacze demokratyczne.
PANORAMA ORGANIZACJI SPISKOWYCH:
a) Związek Węglarzy Polskich (1833-1834)– założony przez Józefa Zaliwskiego i Karola Borkowskiego w Galicji. Niestety nie odegrał większej roli z powodu wykrycia przez policję austriacką już w 1835 r. Większość jego członków przeszła do Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
b) Stowarzyszenie Ludu Polskiego (1835-1837) – założone przez emisariuszy Młodej Polski, wśród których najwybitniejszą postacią był Szymon Konarski, a w Królestwie Gustaw Ehrenberg. Działało na terenie trzech zaborów, najaktywniej w Wolnym Mieście Krakowie i Galicji. Po aresztowaniu Konarskiego została rozbita. Konarski, torturowany nie wydał nikogo i w lutym 1839 r. został stracony w Wilnie.
c) Związek Narodu Polskiego (1839-1850) – działał na terenie Królestwa Polskiego za sprawą spiskowców powiązanych z TDP. Poza środowiskami szlacheckimi usiłował dotrzeć do rzemieślników i chłopów. W związku dużą rolę odgrywali wywodzący się z zamożnego ziemiaństwa Edward Dembowski i Henryk Kamieński. Byli bardzo radykalni, głosząc przekształcenie przyszłego powstania w wojnę ludową.
d) Związek Chłopski (ok. 1842-1844) – założony przez księdza Piotra Ściegiennego na Kielecczyźnie i Lubelszczyźnie. Chcąc dotrzeć do świadomości chłopów posługiwał się symboliką religijną – „Złota książeczka” jako rzekoma bulla papieża Grzegorza XVI.
Maturowo
Program Ściegiennego głosił, że szlachta bezprawnie zabrała chłopom to, co im dał Bóg, a więc ziemię. Odebranie jej szlachcie nie będzie grzechem, nie będzie nim także zabijanie wrogów w sprawiedliwej rewolucyjnej walce uciemiężonego ludu przeciwko panom i dworom.
Ksiądz Piotr Ściegienny stworzył własną utopię. Po rewolucji ziemia i jej płody tworzyć miały wspólną własność. Podstawową komórką miało być wielki osiedle złożone ze wszystkich rodzin. Służba zdrowia miała być publiczna, a szkoła bezpłatna.
Uzgodniony z działaczami ZNP wybuch powstania nie doszedł do skutku ze względu na aresztowania członków Związku Chłopskiego. Sam Ściegienny został w 1846 r. skazany na karę śmierci, zamienioną przez cara w drodze łaski na katorgę, z której powrócił tuż przed śmiercią
w 1890 r.
JAKIE BYŁY REZULTATY DZIAŁANIA ORGANIZACJI SPISKOWYCH?
Ćwiczenia:
Oto zadanie dla tych, którzy wybrali poziom podstawowy:
W 1831 r. Konstanty Gaszyński napisał wiersz, którego fragment znajdziesz poniżej. Wyjaśnij przesłanie podkreślonych wersów wiersza:
Maturowo
I to dla tych z Was, którzy zdecydowali się na poziom rozszerzony:
W latach 1839-1844 Towarzystwo Demokratyczne Polskie wydawało pismo satyryczne „Pszonka”. Poniższy tekst został zamieszczony w tym właśnie piśmie. Na jego podstawie oraz wiedzy pozaźródłowej wykonaj polecenia.
Maturowo
a) Podaj nazwę ugrupowania politycznego na emigracji, z którego programu szydził autor poniższego tekstu.
b) Zidentyfikuj postać, o której w satyrze autor pisze „JKM pretendent”.
Rozwinięcie tematu na weekendowych warsztatach Maturowa: 14-15.04, 21-22.04 i 28-29.04 - www.maturowo.edu.pl
>>> Napoleon padł i co było dalej? Zobacz wcześniejszy odcinek powtórki maturalnej z historii >>>