Przygotowanie nowej podstawy programowej, obejmującej również edukację dla bezpieczeństwa, to element rozłożonej na lata reformy edukacji "Reforma26. Kompas Jutra". Ma być ona wprowadzana do szkół stopniowo:

  • we wrześniu 2026 r. ma zacząć obowiązywać w klasach I i IV szkoły podstawowej,
  • od września 2027 r., w I klasach szkół ponadpodstawowych,
  • w podstawówce obejmie kolejne dwa roczniki,
  • w następnych latach ma objąć kolejne roczniki uczniów szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych.

Nowacka: Nie możemy czekać

W rozmowie z PAP szefowa Ministerstwa Edukacji Narodowej zaznaczyła jednak, że "edukacja dla bezpieczeństwa nie może czekać", tzn. "nasze bezpieczeństwo nie może czekać". Żyjemy w trudnych czasach. Nawet ostatnie wydarzenie - inwazja dronów ze strony Rosji - pokazuje, że naprawdę musimy przygotowywać dzieci i młodzież. I najlepszym miejscem do przygotowania ich - również na sytuacje kryzysowe i radzenie sobie z nimi - jest szkoła - powiedziała. Uważam, że nie możemy czekać z edukacją dla bezpieczeństwa kilku lat. Dlatego poprosiłam kilka dni temu (...) o opracowanie możliwie jak najszybszego wdrożenia - ja bym bardzo chciała, żeby to był 1 września 2026 r. - dodała.

Reklama

Zmiany w szkołach od 2026 roku

Reklama

Zaznaczyła, że oczywiście, wymaga to przygotowania przynajmniej materiałów dla nauczycieli, bo - jak przypomniała - podręcznik nie jest konieczny do prowadzenia zajęć. Oczywiście, bywa pomocą, natomiast tu będzie też bardzo duża potrzeba z naszej strony szybkich działań - dodała. Rozmawiałam też o tym z departamentem, który odpowiada za kształcenie ogólne, że podstawa programowa musi być skonsultowana, ale trzeba się przygotować do tego, żeby od 2026 r. zaczęła obowiązywać. To jest cel, który sobie wyznaczyłam - powiedziała ministra.

Przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa jest obowiązkowy w klasie VIII szkoły podstawowej i w klasie I liceum ogólnokształcącego, technikum i szkoły branżowej I stopnia. W podstawie programowej przedmiotu zapisano, że służy on przygotowaniu uczniów do właściwego zachowania i odpowiednich reakcji w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla zdrowia i życia oraz w stanach nadzwyczajnych. Przedmiot obejmuje treści kształcenia z zakresu bezpieczeństwa państwa, organizacji działań ratowniczych, pierwszej pomocy i edukacji obronnej.

Praktyczne umiejętności

Z przygotowanej przez Instytut Badań Edukacyjnych - Państwowy Instytut Badawczy (IBE-PIB) propozycji nowej podstawy programowej wynika, że eksperci jeszcze bardziej - niż dotychczas - stawiają na praktyczne umiejętności.

W rozmowie z PAP Nowacka powiedziała, że cała reforma oparta jest na praktyce.Nie tylko: dowiedzieć się, ale i doświadczyć. Nie tylko posłuchać, że są schrony, ale sprawdzić, gdzie są. Nie tylko przeczytać o sygnałach alarmowych, ale wreszcie je usłyszeć. I tych zmian w podstawie programowej jest po prostu bardzo dużo - dodała.

Zmiana w kierunku "przysposobienia obronnego"

Zwróciła uwagę, że cała "Reforma26. Kompas Jutra” opiera się na umiejętnościach praktycznych, na sprawczości i komunikacji. To samo dotyczy podstawy programowej z przedmiotu, który na razie nazywa się edukacja dla bezpieczeństwa, ale myślę, że - nawet symbolicznie - zmiana, chociażby w kierunku przysposobienia obronnego, które część z nas doskonale zna, jest potrzebna, żeby też pokazać, jak ważna dla nas jest obronność - powiedziała Nowacka.

Zapytana, czy resort rozważa zwiększenie liczby godzin tego przedmiotu, wyjaśniła: Nowe godziny oznaczałyby dodatkowe obciążenie dla uczniów, czego nie za bardzo chcemy wprowadzać, wiedząc jak dzieci już są dzisiaj obciążone. Raczej bym przewidywała, że z przestrzeni, która się pojawi, np. w ramach godzin wychowawczych, część z tych zajęć - doraźnych, profilaktycznych, przygotowujących na sytuacje kryzysowe - będzie można przeprowadzić właśnie w ramach tych godzin wychowawczych - powiedziała.

Jednocześnie zwróciła uwagę na prowadzone od dwóch lat zajęcia z pierwszej pomocy. To duża zmiana - właśnie w ramach działań na rzecz obrony cywilnej, troski o drugiego człowieka i umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych - zaznaczyła. Ponadto wskazała, że także nowy przedmiot - edukacja zdrowotna - to też "odporność i przeciwdziałanie fake newsom". Nowa wersja edukacji dla bezpieczeństwa miałaby obowiązywać od 1 września 2026 roku.