Na tropie rodzinnych tajemnic. Od czego zacząć poszukiwania genealogiczne?

Poszukiwania genealogiczne. Kim byli nasi przodkowie?

Listopad to miesiąc, w którym licznie odwiedzamy groby naszych bliskich zmarłych. To właśnie w tym czasie, częściej niż zwykle, myślimy o naszych przodkach. Zastanawiamy się, czego nie wiemy o członkach naszej rodziny, którzy żyli przed nami. Niejednokrotnie chcemy poznać ich losy.

Jak i gdzie szukać informacji o naszych przodkach? Jak rozpocząć poszukiwania genealogiczne? Możliwości jest bardzo dużo, a dzięki rozwojowi cyfryzacji – pojawia się ich coraz więcej. W poniższym artykule podpowiemy, od czego zacząć szukanie informacji o przodkach oraz jak się do tego przygotować.

Poszukiwania genealogiczne często kojarzą się nam z wędrówkami po archiwach, przesiadywaniem nad zakurzonymi księgami metrykalnymi i mozolnym wypatrywaniem w nich śladu obecności naszej rodziny. Warto wiedzieć, że coraz częściej – szczególnie na początku naszych badań nad historią przodków – nie musimy odwiedzać instytucji przechowujących materiały archiwalne.

Naszą pracę musimy rozpocząć w domu i wśród najbliższych – w tym przede wszystkim – wśród najstarszych członków rodziny.

Domowe archiwum. Niedoceniana skarbnica wiedzy o przodkach

Poszukiwania genealogiczne zawsze powinniśmy rozpocząć od własnego domu. Warto zajrzeć na strych i do piwnicy. Przejrzeć zawartość zapomnianych szuflad i szafek w mieszkaniu. To tam mamy szansę natrafić na dokumenty i informacje, których próżno szukać w archiwach.

Z pewnością uda nam się znaleźć stare, rodzinne zdjęcia i pamiątki oraz dokumenty. To one staną się początkiem naszych poszukiwań. Oprócz fotografii mamy szansę natknąć się także na akta metrykalne (urodzenia, małżeństwa i zgonu), świadectwa i dyplomy, korespondencję, kalendarze, dzienniki i pamiętniki czy akty własności. Czasami możemy znaleźć materiały – takie jak książki z dedykacjami lub wycinki z gazet – które na pierwszy rzut oka mogą nie przedstawiać dla nas żadnej wartości. Jednak po dokładnym zapoznaniu się z treścią i połączeniu jej z innymi znalezionymi dokumentami, mamy szansę uzupełnić wyłaniający się nam obraz członków naszej rodziny. Po zakończeniu poszukiwań w domu warto uporządkować znalezione materiały.

Najstarsi członkowie rodziny i ich wiedza

Do tego punktu poszukiwań genealogicznych warto przejść dopiero po zakończeniu poszukiwań w domowym archiwum i wstępnym uporządkowaniu zebranych dokumentów. Najstarsi członkowie rodziny mogą bowiem pomóc w wyjaśnieniu wielu zagadek, które skrywają znalezione przez nas materiały. To oni będą w stanie opowiedzieć o osobach, które uwiecznione zostały na starych fotografiach. Ponadto często będą umiały sporo powiedzieć na temat innych znalezionych przez nas dokumentów.

Spotkanie i rozmowa z seniorami w naszych rodzinach może przynieść również inne korzyści dla naszych poszukiwań genealogicznych. Mamy szansę uzyskać informacje o naszych przodkach, o których nie udało nam się znaleźć do tej pory żadnych informacji. Możemy też usłyszeć wiele rodzinnych opowieści i anegdot.

Podczas tych rozmów z pewnością uzyskamy liczne wskazówki dotyczące dalszych kierunków naszych poszukiwań. Usłyszane imiona i nazwiska oraz nazwy miejscowości czy zakładów pracy mogą decydować o tym, gdzie w dalszej kolejności skierujemy nasze kroki. Na spotkanie z najstarszymi członkami naszych rodzin warto zabrać notatnik lub uruchomić dyktafon w telefonie. Ważne, aby nie umknęła nam żadna informacja. Musimy mieć świadomość, że szansa na kolejną taką rozmowę może już się nie powtórzyć. Zbierajmy więc i notujmy wszystkie informacje: imiona, nazwiska, daty, nazwy miejscowości i ważne, rodzinne wydarzenia.

Poszukiwania genealogiczne. Co dalej?

Dopiero po dokładnym przejrzeniu i uporządkowaniu domowego archiwum oraz przeprowadzeniu wywiadów z najstarszymi członkami rodziny możemy wyruszyć na dalsze poszukiwania genealogiczne. Możliwości mamy ogromne. Wybór konkretnej ścieżki lub ścieżek postępowania zależeć będzie przede wszystkim od tego, czego do tej pory udało nam się dowiedzieć.

Możemy tradycyjnie wybrać się do archiwów państwowych lub kościelnych, które przechowują wiele interesujących nas materiałów. Przed wizytą warto jednak przejrzeć materiały archiwalne zgromadzone w internecie. Jest ich tam bowiem publikowanych coraz więcej. Być może będziemy mieć szczęście i uda nam się potrzebne materiały odnaleźć bez ruszania się sprzed komputera.

Istnieje ponadto wiele stron internetowych poświęconych poszukiwaniom genealogicznym. Niektóre z nich są stronami międzynarodowymi. Jeżeli więc istnieje prawdopodobieństwo, że nasi przodkowie emigrowali, strony takie mogą być dla nas pomocne. Będziemy mieli okazję również wirtualnie poznać innych pasjonatów genealogii, a przy odrobinie szczęścia może nawet kogoś z dalekich krewnych.

Jeśli jednak nie mamy sił lub czasu na dalsze poszukiwania, możemy zlecić je profesjonalistom. Istnieją firmy i osoby, które odpłatnie na zlecenie zajmują się badaniami genealogicznymi. Są to osoby, posiadające odpowiednie wykształcenie i doświadczenie.

Warto również dodać, że coraz większą popularność zyskuje genealogia genetyczna, która do poszukiwania informacji o przodkach wykorzystuje badania DNA.