1 stycznia 2026 wejdzie w życie 11 zmian w polskiej ortografii. Dotyczą one niektórych reguł używania wielkich i małych liter, a także pisowni łącznej lub rozdzielnej oraz użycia łącznika. Rada Języka Polskiego w ten sposób chce ujednolicić zasady i ułatwić piszącym ich nauczenie się oraz stosowanie.

Członkini zespołu RJP przygotowującego reformę ortografii, językoznawczyni prof. Danuta Krzyżyk podkreśliła, że zmiany w pisowni sprawią, że będzie ona teraz łatwiejsza. To uproszczenie reguł i zmniejszenie liczby wyjątków. Odwołujemy się także do zwyczaju językowego Polaków, czyli do tego, jak już dzisiaj niektóre wyrazy, nazwy mieszkańców czy przymiotniki od nazw własnych zapisują - wyjaśniła.

Nowy słownik języka polskiego

Powstanie także nowy słownik języka polskiego. Słownik, który piszemy, będzie obejmował około 100 tys. haseł. Będzie bezpłatny i dostępny w trzech wersjach - książkowej, elektronicznej oraz mobilnej - zapowiedział prof. Piotr Żmigrodzki, przewodniczący zespołu Rady Języka Polskiego, który przygotowuje nowe reguły polskiej ortografii.

Reklama

Dodał, że w słowniku znajdą się wyrazy przydatne dla zwykłych użytkowników języka, na jego podstawie będzie można się również dowiedzieć, jak używać innych wyrazów, których w tym słowniku być może zabraknie. Podkreślił, że słownik będzie dostępny bezpłatnie, ponieważ dotacji na ten cel udzieliło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jednak z powodu tego, że decyzja o dotacji zapadła późno, na publikację trzeba będzie poczekać jeszcze około roku. Słownik będzie miał trzy wersje: książkową, elektroniczną, jednak nie w postaci pliku PDF, tylko w postaci aplikacji, oraz mobilną - na telefony komórkowe.

Reklama

Zmiany w ortografii od 1 stycznia 2026

Zmiany, które wejdą w życie 1 stycznia 2026, dotyczą niektórych reguł używania wielkich i małych liter, a także pisowni łącznej lub rozdzielnej oraz użycia łącznika. Rada Języka Polskiego w ten sposób chce ujednolicić zasady i ułatwić piszącym ich stosowanie w praktyce. To najpoważniejsza reforma reguł pisowni od 1936 roku.

Oto najważniejsze zmiany w polskiej ortografii:

  • Wielką literą będziemy pisać nazwy mieszkańców miast i ich dzielnic, osiedli i wsi, tak jak dziś piszemy nazwy mieszkańców części świata, krajów, regionów. Poprawny będzie więc zapis: Warszawianin, Krakowianin, Ochocianka, Mokotowianin.
  • pisownia wielką literą nie tylko nazw firm, marek i modeli wyrobów przemysłowych, ale także pojedynczych egzemplarzy tych wyrobów. Napiszemy zatem: pod oknem zaparkował czerwony Ford.
  • małą literą będziemy pisać przymiotniki tworzone od nazw osobowych, bez względu na to, czy ich interpretacja jest dzierżawcza (odpowiadają na pytanie: czyj?), czy też jakościowa (odpowiadają na pytanie: jaki?), np. dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska, koncert chopinowski, koncepcja kartezjańska, filozofia sokratejska, dialogi platońskie, wiersz miłoszowski.
  • łączna pisownia nie– z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi bez względu na kategorię stopnia, a więc także w stopniu wyższym i najwyższym, np. nieadekwatny, nieautorski, niebanalny, nieczęsty, nieżyciowy; niemiły, niemilszy, nienajmilszy; nieadekwatnie, niebanalnie, nieczęsto, nieżyciowo; nielepiej, nieprędzej, nienajlepiej, nienajstaranniej.
  • w nazwach obiektów przestrzeni publicznej od 1 stycznia będziemy pisać wielką literą wyrazy: aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz itp. Małą literą zostaje tylko „ulica”. Napiszemy więc: ulica Józefa Piłsudskiego, ale: Aleja Róż, Brama Warszawska, Plac Zbawiciela, Park Kościuszki, Kopiec Wandy, Kościół Mariacki, Pałac Staszica, Zamek Książ, Most Poniatowskiego, Pomnik Ofiar Getta, Cmentarz Rakowicki.
  • wielką literą będziemy pisać wszystkie człony (oprócz przyimków i spójników) w wielowyrazowych nazwach lokali usługowych i gastronomicznych, np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa, Kino Charlie, Apteka pod Orłem, Bar Flisak, Hotel pod Różą, Hotel Campanile, Restauracja pod Żaglami, Winiarnia Bachus, Zajazd u Kmicica, Pierogarnia Krakowiacy, Pizzeria Napoli, Trattoria Santa Lucia, Restauracja Veganic, Teatr Rozmaitości.
  • wprowadzenie jednolitej łącznej pisowni cząstek niby-, quasi- z wyrazami zapisywanymi małą literą (np. nibyartysta, nibygotyk, nibyludowy, nibyorientalny, nibyromantycznie; nibybłona, nibyjagoda, nibykłos, nibyliść, nibynóżki, nibytorebka; quasiopiekun, quasinauka, quasipostępowy, quasiromantycznie), przy zachowaniu pisowni z łącznikiem przed wyrazami zapisywanymi wielką literą (np. niby-Polak, quasi-Anglia).