Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. wprowadziła do Karty Nauczyciela zapis, zgodnie z którym nauczyciele spełniający określone warunki – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – będą mogli przejść na emeryturę w wieku niższym niż określony w ustawie. Przepisy regulujące to świadczenie - nazywane kompensacyjnym - weszły w życie od 1 września 2024 r.

Świadczenie kompensacyjne to odpowiednik emerytur pomostowych dla nauczycieli. Wypłaca je Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pieniądze na nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie pochodzą z odprowadzanych składek, ale z budżetu państwa. Jak podaje ZUS na nową emeryturę nauczycielską mogą przejść:

  • od 1 września 2025 r. - nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.;
  • od 1 września 2026 r. - nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.

Szykują się zmiany w świadczeniu kompensacyjnym

Jak zapowiedział Henryk Kiepura, wiceminister edukacji szykują się zmiany w świadczeniu kompensacyjnym. W trakcie prac nad ostatnią nowelizacją Karty Nauczyciela zaproponowaliśmy zmianę przepisów ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych w dwóch obszarach: pierwszym było rozszerzenie na wszystkich nauczycieli grona osób, którym to świadczenie przysługuje, a drugim było to, aby przedłużyć te świadczenia o kolejne 10 lat. I to nie przeszło - powiedział w rozmowie z Portalem Samorządowym.

Reklama

Przypomniał, że zespół do spraw programowania prac rządu odrzucił te zmiany ze względu na ich koszt, który w okresie tych 10 lat miał wynieść w sumie około 3,5 mld zł. Teraz jednak MEN wraca do tego pomysłu.

Instytut Badań Edukacyjnych prowadzi właśnie badania, jakie w związku z niżem demograficznym może być zapotrzebowanie na to świadczenie w ciągu tych najbliższych 12 lat. Bo obecna ustawa będzie obowiązywała jeszcze dwa czy trzy lata, a my chcemy to świadczenie przedłużyć o kolejne 10 lat, czyli do 2042 r. I taki projekt chcemy złożyć - zapowiedział Kiepura.

Reklama

Ile wynosi świadczenie kompensacyjne?

Z danych ZUS wynika, że w czerwcu 2025 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 10,8 tys. osób. Przeciętna wysokość kompensówki wyniosła 4125 zł. Liczba świadczeniobiorców cyklicznie spada, podczas gdy kwota wsparcia rośnie. W styczniu 2025 roku wsparcie dostawało 11,7 tys. pedagogów, którzy pobierali średnio 4010,11 zł.

Wiek uprawniający do świadczenia ma wzrastać co dwa lata do 2032 roku. W latach 2025-2026 nauczyciel może je otrzymać, jeśli ukończy 56 lat (kobieta) i 61 lat (mężczyzna). Wprowadzanie zmian zakończy się w 2032 roku, gdy wiek uprawniający do świadczenia wzrośnie do 59. i 64. roku życia.

Dla kogo kompensówka?

Na pieniądze te liczyć mogą nauczyciele, którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego, a posiadają odpowiedni staż pracy. Zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych może ono być przyznawane nauczycielom:

  • mającym 30 lat stażu pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej,
  • pracującym na co najmniej jedną drugą etatu.