Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 22 maja tego roku, przepisy wykreślające ocenę z religii ze średniej ocen są niezgodne z konstytucją. W uzasadnieniu wskazano, że przepis ten został wprowadzony bez porozumienia ze stroną kościelną i związkami wyznaniowymi.
TK badał zgodność z konstytucją przepisów znowelizowanego rozporządzenia Ministra Edukacji z 22 marca 2024 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Są tam obowiązujące od 1 września 2024 r. wytyczne, zgodnie z którymi ocena z religii lub etyki nie będzie wliczana do średniej. Jednak uczeń nadal będzie oceniany z tych przedmiotów i otrzyma na świadectwie promocyjnym i świadectwie ukończenia szkoły, ocenę, zgodną ze skalą ocen przyjętą w statucie szkoły.
Konsekwencje wyroku TK dla uczniów
Jakie są konsekwencje wyroku TK dla uczniów i szkół? Orzeczenie jasno wskazuje, że ocena z religii lub etyki musi być ponownie wliczana do średniej ocen ucznia, a Ministerstwo Edukacji Narodowej jest zobowiązane do dostosowania przepisów. Czy w takim razie ocena z religii lub etyki będzie miała wpływ na średnią ocen? Ma to istotne znaczenie przy świadectwach z wyróżnieniem.
I w tym momencie wkrada się chaos, ponieważ MEN ma zupełnie inne stanowisko niż TK. Zgodnie z nim, orzeczenie Trybunału nie jest ważne. Kogo posłuchają dyrektorzy szkół i rodzice?
Dualizm prawny w szkołach
Robert Górniak, autor profilu Dealerzy Wiedzy oraz wicedyrektor w Zespole Szkół Prywatnych “Twoja Przyszłość” w Sosnowcu zauważył, że nastąpił dualizm prawny. "Część dyrektorów szkół zdecyduje się uznać to orzeczenie TK i w konsekwencji doliczyć religię/etykę do średniej, natomiast inni zignorują wyrok jako wydany przez organ działający bezprawnie i będą honorować rozporządzenie o organizacji lekcji religii jako aktualne i ocenę z religii/etyki pominą w wyliczaniu średniej".
Jego zdanie może dojść do sytuacji, że uczeń będzie miał świadectwo z wyróżnieniem wyłącznie dzięki temu, że doliczono mu ocenę z religii lub etyki. "I w drugą stronę - znajdą się uczniowie bez wyróżnienia na świadectwie, którzy to wyróżnienie stracili wyłącznie dlatego, że nie doliczono im oceny z religii/etyki".
Wicedyrektor o "paskudnym bagnie"
Tymczasem w klasie VIII czerwony pasek to niezwykle cenne siedem dodatkowych punktów w systemie naboru do szkół ponadpodstawowych. "To bardzo dużo - może być decydujące o tym, czy uczeń dostanie się do wymarzonej szkoły na jedyny profil, na którym się odnajdzie w dalszym etapie edukacji" - napisał Robert Górniak.
Jak zauważa, to poglądy polityczne dyrektora szkoły mogą zadecydować o tym, czy szkoła będzie stosować się wyroku TK, który jest uznawany za organ PiS-u, czy do rozporządzenia MEN. "stajemy w obliczu sytuacji, że o tym, kto się dostanie to tych wymarzonych szkół, zadecyduje… światopogląd dyrektora. Bardziej paskudnego bagna, w którym zanurzeni zostaną ósmoklasiści, nie umiem sobie wyobrazić" - napisał wicedyrektor.
MEN stanowczo o ocenach z religii
Przepisy rozporządzenia, w którym zrezygnowano z wliczania ocen z religii do średniej, obowiązują wszystkie szkoły - podkreśliła wiceszefowa MEN Katarzyna Lubnauer w rozmowie z PAP. Powiedziała że rozporządzenie "przeszło pełen cykl konsultacji i jest opublikowane w Dzienniku Ustaw" - oraz że obowiązuje ono 'wszystkie szkoły, wszystkich nauczycieli, wszystkich dyrektorów.
Jeżeli dyrektorzy (szkół) będą sygnalizować, że potrzebują dodatkowego komunikatu, powtórzymy to, co jest dla nas oczywiste, że w Dzienniku Ustaw (...) jest opublikowane rozporządzenie dotyczące oceniania i ono mówi bardzo jasno, jakie przedmioty wliczają się do średniej - zaznaczyła. Zapytana, co szkoły mają zrobić po wyroku TK, wiceszefowa MEN odpowiedziała: Bardzo jasno mówimy: pracujemy tylko na tych dokumentach prawnych, które są opublikowane.