Nauczyciele poprowadzą lekcje o zbrodniach na Polakach? IPN ogłosił konkurs

O ogłoszeniu konkursu poinformował rzecznik prasowy gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Jan Hlebowicz. Wyjaśnił, że przyczynkiem do ogłoszenia konkursu jest obchodzona w tym roku 80. rocznica wybuchu II wojny światowej i – organizowana z tej okazji 13 września 2019 r. w Gdyni, konferencja popularno-naukowa poświęcona zbrodniom popełnionym na obywatelach polskich przed i w trakcie II wojny światowej.

Hlebowicz podkreślił, że na spotkanie złoży się kilka paneli, w trakcie których historycy opowiedzą głównie o zbrodniach niemieckich, sowieckich i ukraińskich dokonanych na obywatelach II Rzeczpospolitej. Wyjaśnił, że w konferencji udział wezmą „najwięksi specjaliści – historycy z całego kraju, dla których temat ten jest przedmiotem badań naukowych”.

Hlebowicz poinformował, że konferencji towarzyszyć będą także warsztaty szkoleniowe, które mają pomóc nauczycielom w znalezieniu jak najlepszych sposobów na przekazywanie młodzieży wiedzy o tej trudnej tematyce, jaką są masowe zbrodnie. Na warsztaty złożą się zajęcia z psychologiem oraz część metodyczna przygotowana przez pracownika Muzeum Stuthoff. Szkolenie odbędzie się 14 września br. i będzie połączone z wyjazdem do piaśnickich lasów, gdzie w pierwszych miesiącach II wojny światowej Niemcy zamordowali około 12-14 tysięcy osób.

Zaproszenie kierujemy do wszystkich nauczycieli pragnących poszerzyć swoją wiedzę na temat masowych zbrodni – poinformował Hlebowicz. Dodał, że IPN finansuje udział w konferencji, nocleg i koszty pobytu. Wyjaśnił, że z oferty skorzystają ci nauczyciele, którzy przygotują najlepszy scenariusz zajęć (do przeprowadzenia w ciągu jednej godziny lekcyjnej) dotyczący tematyki zbrodni dokonanych na narodzie polskim przez systemy totalitarne w pierwszej połowie XX wieku.

Rzecznik poinformował, że gotowy scenariusz należy przesłać do 10 lipca na adres mailowy: katarzyna.underwood@ipn.gov.pl.

Zaplanowana na 13 września konferencja odbędzie się w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Wykład wprowadzający wygłosi na niej prof. Marek Kornat, który opowie o zbrodniach niemieckich i sowieckich przywódców, do których doszło w przededniu II wojny światowej.

W pierwszym z trzech paneli spotkania zaprezentowane zostaną zbrodnie sowieckie. W tej części m.in. prof. Nikołaj Iwanow wygłosi wykład "Polacy w wirze "wielkiego terroru" stalinowskiego”, a prof. Mariusz Wołos opowie o sowieckich zbrodniach na Polakach w latach 1918-1920. W panelu poświęconym zbrodniom niemieckim, prof. Eugeniusz Cezary Król opowie o systemie prześladowań Polaków na ziemiach II Rzeczypospolitej okupowanej przez Trzecią Rzeszę w latach II wojny światowej, a dr hab. Grzegorz Berendt – o eksterminacji pośredniej jako jednym z narzędzi Holokaustu.

Trzeci panel poświęcony będzie zbrodniom ukraińskim i innym. Dr Lucyna Kulińska wygłosi w jej ramach wykład pt. "Zbrodnie OUN–UPA na Polakach na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej”, a prokurator IPN Tomasz Jankowski opowie o roli prokuratorów pionu śledczego IPN w pracach poszukiwawczych miejsc spoczynku ofiar zbrodni nazistowskich.

Położona na Pomorzu Piaśnica, którą odwiedzą nauczyciele - zwycięzcy konkursu, była jednym z pierwszych miejsc zbiorowych mordów, jakich dopuścili się Niemcy w czasie II wojny światowej. Egzekucje w lasach piaśnickich rozpoczęły się w połowie października 1939 r. Hitlerowcy zamordowali tam głównie przedstawicieli polskiej inteligencji: nauczycieli, wojskowych, urzędników, duchownych, działaczy społecznych i politycznych z Pomorza Gdańskiego, ale także cudzoziemców, w tym pacjentów niemieckich szpitali psychiatrycznych przywożonych pociągami z III Rzeszy. Szacuje się, że w lasach zginęło 12-14 tys. osób.

Dla zatarcia śladów zbrodni hitlerowcy sprowadzili więźniów z obozu koncentracyjnego Stutthof, którzy latem i jesienią 1944 r. musieli wydobywać ze zbiorowych grobów zwłoki ofiar i je palić. Trwało to kilka tygodni. Po wykonaniu pracy więźniów rozstrzelano, a ich ciała spalono i pochowano w lesie.

Wielu sprawców mordów w piaśnickich lasach zostało po II wojnie światowej osądzonych. W poszukiwaniu pozostałych winnych w kwietniu 1967 r. Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Gdańsku wszczęła śledztwo. Po zgromadzeniu szeregu dowodów i wyjaśnieniu części istotnych okoliczności zbrodni, zostało ono zawieszone w 1975 r. We wrześniu 2011 r. postępowanie zdecydował się podjąć na nowo gdański IPN, którego prokuratorzy próbują ustalić nieznane dotąd okoliczności mordów, a także jak najpełniejszą liczbę i imienną listę ofiar.