Nauczyciele, którzy 1 września 2024 r. uzyskali prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 88a Karty nauczyciela, mogą stracić prawo do rocznego, płatnego urlopu dla poratowania zdrowia. Dzieje się tak w efekcie przepisów dotyczących tzw. emerytur czarnkowych. Wynika z nich, że jeśli nauczyciel nie chce skorzystać z wcześniejszej emerytury, ale jest już do niej uprawniony, nie będzie mógł skorzystać z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia.
Gabriela Lenartowicz, posłanka KO, napisała do MEN interpelację, w której poprosiła o informacje dotyczące wcześniejszej emerytury nauczycieli i urlopów dla poratowania zdrowia. Chciała się dowiedzieć czy:
- dyrektor szkoły może udzielić urlopu nauczycielowi, który nabywa prawo do wcześniejszej emerytury od 1 września 2024 r.,
- czy dyrektor, który udzielił takiego urlopu, narusza przepisy i może ponieść konsekwencje,
- kto formalnie potwierdza, czy nauczyciel nabył prawo do wcześniejszej emerytury,
- czy ministerstwo planuje zmiany przepisów, aby rozwiać wątpliwości nauczycieli i dyrektorów.
Urlop dla poratowania zdrowia. MEN rozwiewa nadzieje
Związek Nauczycielstwa Polskiego ZNP proponował zmianę przepisów, w taki sposób, aby nauczyciele, którzy zyskają w tym roku prawo do wcześniejszej emerytury, nie stracili możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Teraz te nadzieje rozwiewa MEN.
W odpowiedzi na interpelację posłanki Gabrieli Lenartowicz, Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśliło, że nie widzi podstaw do zmiany regulacji. Resort przypomniał, że to dyrektor szkoły odpowiada za ocenę sytuacji nauczyciela w oparciu o dokumentację pracowniczą - podaje Strefa Edukacji.
"W ust. 2 ustawodawca ogranicza prawo do urlopu nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok. Urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Nie jest to nowe rozwiązanie, obowiązuje ono od czasu wprowadzenia ustawy – Karta Nauczyciela. Pierwotnie przepis znajdował się w art. 73 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, natomiast od 2024 r. został przeniesiony do ust. 2 ww. artykułu i stanowi odrębną jednostkę redakcyjną" – napisał Henryk Kiepura, wiceminister edukacji.
Ograniczenia w przyznawaniu urlopu dla poratowania zdrowia
Jak podaje Ministerstwo Edukacji Narodowej ograniczenia w przyznawaniu urlopu dla poratowania zdrowia nie zależą od tego, na jaką emeryturę nauczyciel ma prawo przejść. Nie ma znaczenia, czy nauczyciel nabył prawo do powszechnej emerytury po osiągnięciu odpowiedniego wieku, czy do wcześniejszej emerytury na nowych zasadach. Taką interpretację potwierdził też Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 2007 r. (sygn. I PK 262/06).
Zgodnie z przepisami, to dyrektor szkoły lub placówki odpowiada za sprawdzenie, czy nauczyciel spełnia warunki formalne do uzyskania urlopu dla poratowania zdrowia. Powinien to zrobić w oparciu o akta osobowe nauczyciela, których prowadzenie jest jednym z jego podstawowych obowiązków jako pracodawcy.
Część nauczycieli straci uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia
MEN podkreślił że mimo zgłaszanych wątpliwości i apeli środowiska nauczycielskiego nie planuje nowelizacji przepisów. "W opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej nie ma potrzeby zmian we wskazanym zakresie" – czytamy w odpowiedzi na interpelację. To duży zawód dla nauczycieli. Ta ustawa spowoduje, że w przyszłym roku 80 tysięcy nauczycieli straci uprawnienie do urlopu dla poratowania zdrowia – powiedziała Urszula Woźniak, wiceprezes Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Z ostatnich danych udostępnionych przez MEN wynika, że ze stażowej emerytury skorzystało 216 nauczycieli. Zdecydowanie większym zainteresowaniem cieszą się świadczenie kompensacyjne