Konsorcjum w składzie:
Skład zespołu: Bartosz Puła, Mateusz Olbromski, Aleksandra Ambicka, Agnieszka Gomułkiewicz, Janusz Ryś, Marzenna Podhorska-Okołów, Hwa Ong Siew
Kierownik zespołu: Piotr Dzięgiel

Istota wynalazku:

Rak piersi jest obecnie jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych. W Polsce zgłaszanych jest co roku około 16 000 nowych zachorowań na ten typ nowotworu. Wg Krajowego Rejestru Nowotworów jest on także najczęstszą przyczyną śmierci wśród kobiet w wieku od 20 do 59 lat w grupie pacjentów onkologicznych. Obecnie leczenie raka piersi zawsze wiąże się z wykonaniem operacji, a następnie zastosowaniem chemioterapii, radioterapii i/lub terapii hormonalnej.

W związku z licznymi niedoskonałościami prowadzonej diagnostyki i terapii onkologicznej, trwają badania nad możliwościami zastosowania tzw. terapii zindywidualizowanych (personalizowanych) i poszukiwania nowych rokowniczych markerów molekularnych. Dodatkowo, współczesna onkologia nie dostarcza wystarczających narzędzi, mogących monitorować stan zdrowia pacjentki i minimalizować ryzyko nawrotu choroby nowotworowej. W związku z tym, wysiłki naszego zespołu skupiły się na poszukiwaniu specyficznego markera, pozwalającego na precyzyjne przewidywanie odpowiedzi pacjentek na standardową chemioterapię oraz określenie ryzyka nawrotu choroby nowotworowej.

Wyniki naszych badań zaowocowały wynalazkiem pt.: „Sposób wykrywania obniżonej podatności na przeciwnowotworową chemioterapię adjuwantową u pacjentek z rakiem gruczołu piersiowego”.

Z użyciem zaawansowanych technik biologii molekularnej, na materiale pochodzącym od pacjentek z rakiem piersi, wytypowano pojedynczy gen PIP (ang. Prolactine Induced Protein, Białko Indukowane Prolaktyną), którego aktywność jest podwyższona u chorych pozytywnie odpowiadających na leczenie chemioterapeutyczne. Dodatkowo, pacjentki odpowiadające na chemioterapię charakteryzowały się dłuższym czasem przeżycia wolnym od nawrotu choroby nowotworowej. Monitorowanie poziomu tego genu u pacjentek z rakiem piersi możliwe byłoby w przyszłości dzięki stworzeniu unikalnego testu onkologicznego. Zastosowanie tego testu pozwoli na precyzyjne określenie czy badany nowotwór klasyfikowany jest jako „odpowiadający” czy „nieodpowiadający” na standardową chemioterapię, co stanowi dla onkologa istotną informację o możliwościach terapeutycznych w odniesieniu do konkretnej pacjentki z rakiem piersi. Proponowane rozwiązanie stanowić będzie formę indywidualizacji leczenia, mającego na celu przede wszystkim personalizowany dobór postępowania terapeutycznego, jak również zminimalizowanie jego działań niepożądanych oraz kosztów leczenia.

W chwili obecnej nasz zespół prowadzi dalsze badania mające na celu wyjaśnienie molekularnych mechanizmów modulacji genu PIP u pacjentek chorych na raka piersi. Pełniejsze zrozumienie tych procesów może przyczynić się do poprawy efektywności terapii antynowotworowej w raku piersi.

Potencjał komercjalizacyjny wynalazku:

Naszym celem jest opracowanie i wdrożenie testu, który w szybki i dokładny sposób umożliwiłby przewidywanie skuteczności chemioterapii u pacjentek z rakiem piersi, a tym samym dobór najbardziej optymalnej i skutecznej metody leczenia.

Planowany test będzie się opierał na badaniu aktywności genu PIP metodami biologii molekularnej we fragmencie guza pobranego podczas zabiegu chirurgicznego. W przypadku stwierdzenia wysokiej aktywności genu PIP, pacjentka zostanie zakwalifikowana do standardowej wspomagającej chemioterapii. Z kolei wykazanie obniżonej aktywności tego genu będzie stanowiło wskazanie do zastosowania innego schematu leczenia, opartego o inne leki przeciwnowotworowe.

Wymiernym efektem wdrożenia naszego wynalazku i zastosowania testu opartego o badanie aktywności genu PIP w postępowaniu terapeutycznym, będzie przede wszystkim wzrost efektywności zastosowanej chemioterapii oraz zmniejszenie kosztów leczenia.