Sejm odrzucił 1 grudnia uchwałę Senatu o odrzuceniu nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, regulującej m.in. zasady działalności organizacji i stowarzyszeń w szkołach i przedszkolach, zwiększającej nadzór kuratorów, a także wprowadzającej zmiany w edukacji domowej.
Dzisiaj złożymy w kancelarii podawczej pana prezydenta (Andrzeja Dudy – przyp. PAP) petycję przeciwko +lex Czarnek+ z prośbą o ponowne zawetowanie tej ustawy – powiedział w czasie czwartkowej konferencji prasowej Mirosław Kozik z ZNP.
W krótkim czasie, bo zaledwie kilkunastu dni, z inicjatywy Klubu Młodego Nauczyciela (ZNP – przyp. PAP) udało się zebrać ponad 13 tys. podpisów. Ta petycja żyje i gdyby nie ograniczenie czasowe, te głosy spływałyby dalej – podkreślił Kozik.
Kozik ocenił, że nowela Prawa oświatowego "może cofnąć polską szkołę o dekady i na dekady, uderzając w ucznia, w nauczyciela i całe środowisko edukacyjne."
Od kilku miesięcy uczniowie, nauczyciele, rodzice, samorządowcy, organizacje pozarządowe, wbrew temu, co pan minister (Czarnek – przyp. PAP) mówi w przestrzeni publicznej, nie popierają +lex Czarnek+, a walczą z +lex Czarnek+, dając temu wyraz na pikietach, protestach, podpisując petycje – zaznaczył przedstawiciel ZNP.
Uzasadniał, że nowela powoduje zagrożenie dla otwartości szkoły, która powinna uczyć krytycznego i logicznego myślenia.
Kozik przypomniał, że prezydent Duda zawetował wcześniejszą nowelę "Prawa oświatowego. W styczniu br. Sejm uchwalił nowelizację ustawy Prawo oświatowe wzmacniającą rolę kuratorów oświaty oraz zmieniającą zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych w szkołach i placówkach oświatowych, której projekt przygotowało Ministerstwo Edukacji i Nauki. Była ona krytykowana przez opozycję, związki zawodowe zrzeszające nauczycieli, samorządy i organizacje pozarządowe. W marcu prezydent Andrzej Duda ją zawetował.
Środowiska nauczycielska zwracają uwagę, że treść nowej ustawy – która leży na biurku prezydenta – jest bardzo zbliżona do tej już zawetowanej.
Obecnie w szkole i w placówce oświatowej (np. w przedszkolu) "mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki".
Podjęcie przez nie działalności w szkole lub w placówce wymaga zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców.
"Lex Czarnek"
Zgodnie z poselską nowelizacją, wydanie opinii przez radę szkoły/placówki lub radę rodziców muszą poprzedzić konsultacje przeprowadzone wśród rodziców, po poinformowaniu ich o działalności organizacji, celach i treściach planowanego projektu, a także zaznajomieniu ich ze scenariuszami zajęć, jakie chce organizacja prowadzić, i z materiałami, jakie chce wykorzystywać, przekazanymi przez organizacje dyrektorowi szkoły. Sposób przeprowadzenia konsultacji rada ma określić w regulaminie swojej działalności. Dopiero po przeprowadzeniu konsultacji rada będzie mogła wydać opinię. Kompetencje rady zostaną poszerzone dodatkowo o monitorowanie w szkole działalności stowarzyszenia lub organizacji i informowanie o tym rodziców.
Niezależnie od tego, nie później niż na dwa miesiące przed rozpoczęciem przez organizację zajęć, dyrektor ma przekazać kuratorowi oświaty materiały wykorzystywane przez stowarzyszenie lub organizację do realizacji programu zajęć, scenariusz tych zajęć i pozytywną opinię rady. Kurator będzie miał 30 dni na wydanie opinii. Niewydanie opinii w tym terminie będzie uznawane za jednoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej. Opinia kuratora będzie decydująca, czy dana organizacja lub stowarzyszenie będzie mogło przeprowadzić zajęcia w szkole lub w przedszkolu.
Opinia kuratora oświaty nie będzie wymagana tylko w przypadku zajęć organizowanych i prowadzonych w ramach zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, przez organizację harcerską objętą honorowym protektoratem prezydenta RP lub przez Polski Czerwony Krzyż.
Nowelizacja wprowadza też zmiany w edukacji domowej. Polegają one na tym, że dziecko w edukacji domowej będzie musiało być przypisane do szkoły lub placówki w województwie, w którym mieszka lub w województwie z nim sąsiadującym, a nie, jak dotąd, do dowolnej w kraju, wybranej przez rodziców. Wniosek o zgodę na prowadzenie edukacji domowej dziecka rodzice będą mogli złożyć tylko między 1 lipca a 21 września, a egzaminy klasyfikacyjne będą przeprowadzane tylko stacjonarnie w szkole, bez możliwości zdawania ich online.
Nowela zmienia też przepisy dotyczące m.in. zwiększenia nadzoru pedagogicznego nad szkołami niepublicznymi, działalności oddziałów przygotowania wojskowego, tworzenia filii szkół artystycznych, dające możliwość powołania na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki osoby niebędącej nauczycielem, możliwość odwołania dyrektora w czasie roku szkolnego, a także przepisy doprecyzowujące, dotyczące m.in. możliwości likwidacji szkół przez samorządy, oceny pracy nauczycieli, awansu zawodowego i godziny dostępności nauczycieli.
Autor: Szymon Zdziebłowski