Dr inż. Marcin Śmiglak
Prof. dr hab. Henryk Pospieszny
Mgr Piotr Lewandowski
Mgr Rafał Kukawka
Istota wynalazku:
Wynalazek dotyczy syntezy i zastosowania nowych związków powierzchniowo czynnych, które należą do grupy cieczy jonowych. Otrzymane terpenowe ciecze jonowe mogą być z powodzeniem stosowane jako stymulatory systemu odpornościowego roślin.
Otrzymano nowy, dotąd nieopisanych w literaturze szereg homologiczny soli imidazoliowych (12 związków). Omawiane związki zawierają w swojej strukturze komponent naturalnie występujący w przyrodzie, a mianowicie monoterpen: (–)-mentol. Ten powszechnie znany alkohol ma szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, głównie: chemicznego, kosmetycznego, farmaceutycznego oraz spożywczego. Nie bez znaczenia dla tak zaprojektowanych związków jest również ich powierzchniowo czynny charakter. Te elementy strukturalne są związane z jednym z najistotniejszych celów zgłoszenia, czyli wytworzenia związków o zadaniowo-specyficznych właściwościach biologicznych.
Nowe struktury terpenowych cieczy jonowych, przyjazne dla środowiska, według wynalazku, wykazują znaczną aktywność biologiczną. Cechę tą sprawdzono określając właściwości stymulujące system odpornościowy roślin nowych terpenowych cieczy jonowych. Stymulatory roślin są to różnego rodzaju i pochodzenia preparaty stosowane w uprawie roślin, w celu usprawnienia procesów wzrostu i rozwoju. Wpływ stymulatorów na rośliny nie wynika z bezpośredniego udziału w regulacji procesów życiowych, lecz z oddziaływania na metabolizm w szerokim tego słowa znaczeniu. Stymulują one syntezę naturalnych hormonów, niekiedy zwiększają ich aktywność, usprawniają pobieranie składników mineralnych z podłoża, regulują wzrost korzeni. Ponadto, w szczególnych przypadkach, powodują zwiększenie odporności na niekorzystne warunki (biotyczne lub abiotyczne). Stosowanie stymulatorów w uprawie roślin powoduje zwiększenie plonu, często przy jednoczesnym wzroście jego jakości. Stymulatory roślin usprawniają zachodzące w roślinach procesy życiowe bez modyfikowania ich naturalnego zachowania.
Działanie cieczy jonowych jako stymulatorów systemu odpornościowego roślin zostało potwierdzone w warunkach laboratoryjnych. Technologia została zwalidowana w skali laboratoryjnej przez twórców projektu i otrzymaliśmy kompletny prototyp. Obecnie planowane są do przeprowadzenia również testy w warunkach polowych.
Potencjał komercjalizacyjny wynalazku:
Zaproponowana technologia stwarza możliwość wykorzystania zaproponowanych związków przez producentów środków ochrony roślin do wytwarzania wyspecjalizowanych produktów. Podstawowymi rynkami zastosowań produktów powstałych na bazie wynalazku są następujące sektory: rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo.
Prezentowany wynalazek jest innowacyjny i może stanowić przełom w ochronie roślin przed wybranymi chorobami, ponieważ wytworzone związki działają zapobiegawczo w stosunku do wystąpienia objawów chorobowych u roślin. Zwiększenie plonu, wzrost jakości plonu, polepszenie ekonomiki upraw to tylko niektóre z potencjalnych korzyści płynących z zastosowania tych innowacyjnych związków. Ponadto, według założeń twórców wynalazku, dawka związku w ilości 8-15 g wystarczy na ochronę upraw na obszarze do 1 ha, podczas gdy dostępne obecnie pestycydy wymuszają zużycie 200-500 g na 1 ha.
