Konsorcjum w składzie:
dr hab. Natalia Marek-Trzonkowska
prof. dr hab. Piotr Trzonkowski
prof. dr hab. Małgorzata Myśliwiec

Istota wynalazku:

Zgłoszenie patentowe Sposób namnażania in vitro komórek T regulatorowych (Treg) z roku 2015 jest ulepszeniem i modyfikacją patentu Szczepionka do leczenia cukrzycy typu 1 u dzieci, zastosowanie sortera komórek oraz sposób namnażania komórek Treg in vitro do wytwarzania szczepionki do leczenia cukrzycy typu 1.
Przedmiotem wynalazku jest szczepionka do leczenia cukrzycy typu 1 u dzieci, zastosowanie sortera komórkowego do wytwarzania szczepionki do leczenia cukrzycy typu 1 oraz sposób namnażania komórek Treg in vitro do wytwarzania szczepionki do leczenia cukrzycy typu 1.
Cukrzyca typu 1 (DM1A) jest chorobą o podłożu genetycznym, niemniej jednak wszyscy badacze są zgodni, że bezpośrednie uszkodzenie komórek β trzustki jest wynikiem reakcji autoimmunologicznej. Przemawia za tym nie tylko obecność przeciwciał przeciw antygenom wyspowym, ale również gromadzenie się nacieków leukocytarnych w wyspach Langerhansa tzw. insulitis, czemu towarzyszy wzmożona apoptoza komórek β.
Jest to obecnie najbardziej powszechna przewlekła choroba u dzieci w Polsce, a roczna dynamika przyrostu zachorowalności jestw naszym kraju najwyższa w całej Unii Europejskiej.
Limfocyty T regulatorowe (Treg) to szczególna populacja w układzie odpornościowym. Chociaż ich odsetek to mniej niż 1% limfocytów krwi obwodowej to regulują one odpowiedź odpornościową w ten sposób, że możliwa jest szybka eliminacja szkodliwych patogenów, natomiast chronione są nasze własne tkanki. Dzieje się tak dlatego, że limfocyty Treg nie hamują innych komórek układu odpornościowego, gdy atakowane są obce patogeny, natomiast wywierają silny efekt hamujący, gdy układ odpornościowy zaczyna niszczyć własne tkanki i narządy. Dlatego immunosupresyjne działanie limfocytów Treg określane jest czasami przez analogię jako „inteligentne sterydy”.
Zmniejszona ilość limfocytów Treg w organizmie jest wiązana z niepowodzeniem przeszczepów oraz zachorowaniami na choroby alergiczne i autoimmunologiczne. Jedna z chorób przebiegająca z deficytem limfocytów Treg, to cukrzyca typu 1, w której w wyniku autoimmunologicznego ataku zniszczeniu ulega trzustka pacjenta.
Istotą wynalazku jest szczepionka do leczenia cukrzycy typu 1 u dzieci, która zawiera:
- limfocyty Treg CD3(+)CD4(+)CD25(high)CD127(−).
Ponadto przedmiotem wynalazku jest zastosowanie sortera komórkowego do
wytwarzania szczepionki do leczenia cukrzycy typu 1, gdzie komórki są sortowane do limfocytów Treg przy użyciu algorytmu sortującego do następującego fenotypu:
CD3(+)CD4(+)CD25(high)CD127(−)doublet(−)lineage(−)dead(−).
Przedmiotem wynalazku jest również sposób namnażania komórek Treg in vitro, do
wytwarzania szczepionki do leczenia cukrzycy typu 1, gdzie:
- wyizolowane komórki Treg namnaża się w pożywce suplementowanej autologiczną inaktywowaną surowicą oraz interleukiną 2, do hodowli dodaje się sztuczne komórki prezentujące antygen w stosunku 1:1. Sztuczne komórki prezentujące antygen to kulki magnetyczne opłaszczane przeciwciałami anty CD3 i anty CD28.
Wyniki naszych pierwszych badań klinicznych udowodniły, że preparat jest bezpieczny. U żadnego z leczonych dzieci nie zaobserwowano istotnych efektów ubocznych podania preparatu. Terapia wydaje się też wywoływać pożądany efekt kliniczny w postaci ochrony funkcji trzustki. U dzieci 2-3 lata po leczeniu nadal obserwujemy wydzielanie insuliny – istotnie wyższe w porównaniu do grupy kontrolnej.













Potencjał komercjalizacyjny wynalazku:

Dla udostępnienia metody większej liczbie pacjentów poza fazą laboratoryjną podjęto decyzję o powołaniu spółki dedykowanej komercjalizacji metody TREG. W lipcu 2015 powstała PolTREG Sp. z o.o., obecnie POLTREG S.A., której głównym zadaniem jest skalowanie wynalazku poprzez wdrożenie do produkcji, a także rozwój metody, dopuszczenie do kolejnych rynków i następnie ekspansję na rynki zagraniczne. W tym celu przygotowano model biznesowy oparty o dotacje z funduszy publicznych, dedykowane wdrożeniu innowacji (Spółka pozyskała m.in. środki dedykowane przedsiębiorstwom z PO IR 1.1.1 tzw. „szybka ścieżka” i Instrumentu SME w ramach Horyzontu 2020). Uruchomienie laboratorium we współpracy z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym pozwoli na przeprowadzenie docelowo w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku nawet do 240 terapii rocznie. Rozpoczęty proces rejestracji metody w Europejskiej Agencji Leków jest zaś krokiem w celu zwiększenia skali leczenia w kolejnych krajach UE.